|
Afkortings, Definisies en Verduidelikings
In hierdie verslag het woorde en uitdrukkings die betekenisse soos hieronder aangedui:
| |
OBOS |
: Onderwysbestuurs-en-ontwikkelingsentrum |
EAT |
: Eerste addisionele taal |
HOI |
: Hoër onderwysinstelling |
TOB |
: Taal-in-onderwysbeleid |
T1 |
: Eerste of primêre taal, gewoonlik huistaal |
SBL |
: Skoolbeheerliggaam |
WKOD |
: Wes-Kaap Onderwysdepartement |
Taal van leer en onderrig (TLO) verwys na wat gewoonlik as medium van onderrig bekend gestaan het. Die nuwe term is nie net meer gepas nie, maar plaas die klem op die taal waarin die kind leer, wat gewoonlik die huistaal is.
Taal van onderrig (TO) is selfverduidelikend. In teenstelling met TLO impliseer TO nie 'n taal wat gemeen is aan leerder en opvoeder nie.
Moedertaalgebaseerde tweetalige onderwys (MTO), binne die Suid-Afrikaanse konteks, gee die betekenis van additiewe veeltaligheid meer oortuigend en op 'n makliker verstaanbare wyse weer. Dit sluit die volgende definiërende eienskappe in:
| |
(a) |
Die gebruik van die moedertaal ( = huistaal/huistale of T1) van die kind/leerder as 'n formatiewe TLO vanaf die eerste dag in graad 1 tot en met die laaste dag van die skooljaar in graad 6 |
(b) |
Die invoer van die eerste addisionele taal (EAT) as vak so gou as moontlik in die Grondslagfase, graad R ingesluit |
(c) |
Met die veronderstelling dat 'n dubbelmediumbenadering deur die ouers of voogde verkies word, die geleidelike gebruik van die EAT as 'n ondersteunende TLO soos en wanneer kinders oor voldoende bevoegdheid beskik |
(d) |
Ideaal gesien, die gebruik van T1 en EAT as komplementêre TLO's op 'n 50-50-vlak teen die einde van graad 6. Normaalweg sou ander permutasies van hierdie dubbelmediummodel egter nog steeds kon voorkom as gevolg van onderwysers se beperkte taalvaardigheid en vakkennis, sowel as ander beperkings van 'n wesenlike of bestuursaard. |
LW: In die Wes-Kaapse konteks het enige verwysing na tweetaligheid en 'n derde taal betrekking op Afrikaans, Engels en Xhosa of kombinasies van hierdie drie tale.
terug na Inhoudsgawe
Die implementering van moedertaalgebaseerde tweetalige onderwys in die primêre skole van die Wes-Kaap, en die invoer van 'n derde taal
Uitvoerende opsomming
Die Taakspan (TS) plaas bo-aan die Verslag twee sentrale aanbevelings waaruit al die ander aanbevelings en implikasies voortspruit. Hierdie aanbevelings word geformuleer om, onder andere, gewenste wysigings van die bewoording van die oorspronklike opdrag wat aan die TS gegee is, voor te stel. Die wysigings verskyn in die vorm van 'n uitbreiding van die begrip moedertaalonderrig na moedertaalgebaseerde tweetalige onderrig, en 'n verskuiwing van die 7-jaar-siklus van graad 1 tot 7 na graad R tot 6 om saam te val met die einde van die primêreskoolfase. Gevolglik is die volgende twee aanbevelings gemaak:
1. SENTRALE AANBEVELINGS
1.1 |
Dat die beleid van moedertaalgebaseerde tweetalige onderwys in graad R tot 6 vanaf 2004-2005 in alle primêre skole van die Wes-Kaap ingevoer word.
|
1.2 |
Dat aansporingsmaatreëls daargestel word om alle kinders te lei tot die keuse om die derde amptelike taal van die Provinsie as hul tweede addisionele taal (TAT) te neem.
|
|
terug na Inhoudsgawe
2. AFGELEIDE AANBEVELINGS
 |
'n Stel afgeleide of sekondêre aanbevelings is geformuleer om 'n beleidsplan in 'n implementeringsplan te verander. Hierdie aanbevelings is nie sekondêr in die sin dat hulle ondergeskik is aan die sentrale aanbevelings hierbo nie, maar ontstaan uit hierdie primêre formulerings. Die voorstelle is bedoel om lewe te blaas in 'n ideaal deur in die praktyk uitvoering daaraan te gee. Die aandrywers wat betekenisvolle verandering en verbetering vir alle samestellende dele van die skoolsektor sal bring, is geïdentifiseer as personeel, bronne en gesindhede. Die volgende aanbevelings word gemaak:
|
Opvoeders
2.1 |
Dat, in samewerking met die HOI's en toepaslike NROO's, 'n omvattende reeks kursusse vir die professionele opleiding, ontwikkeling en reoriëntasie van (taal-) opvoeders onmiddellik ontwerp en geïmplementeer word. Hierdie kursusse sal in tydsduur en fokus verskil, en sal een of meer aspekte van taalkennis, taalbevoegdheid en pedagogie dek.
|
2.2 |
Dat 'n ontplooiingstrategie wat die steeds toenemende wanaanpassing tussen leerders en opvoeders ten opsigte van die primêre taal en die TLO sal beëindig en omkeer, bedink en onderhandel word om skole in staat te stel om die verpligtinge inherent aan die sentrale aanbevelings na te kom.
|
2.3 |
Dat voorsiening gemaak word vir die besondere behoeftes van dowe leerders deur 'n elementêre kennis van Gebaretaal as 'n vereiste in programme vir die professionele onderrig en ontwikkeling van alle opvoeders in te sluit. As 'n beginpunt behoort alle opvoeders vertroud te wees met die Eerste 200 Basiese Gebare in leerstof, 'n inligtingstuk wat uitgegee is deur die Instituut vir Dowes te Worcester.
|
|
terug na Inhoudsgawe
Skoolbronne
2.4 |
Dat fondse toegeken of bekom word vir 'n groot aanvanklike belegging (sê oor 5 tot 10 jaar) vir die produksie en verkryging van leerondersteunings-materiaal van 'n hoë gehalte in elk van die drie streektale, en vir tweetalige leerstof in die Engels-Afrikaans-, Engels-Xhosa- en Afrikaans-Xhosa-kombinasies.
Die omvang van die belegging sal bepaal word deur 'n behoefte-oudit dwarsdeur die primêreskoolsektor.
|
2.5 |
Dat 'n voorsieningstrategie ontwerp word om die huidige wanbalans tussen die tale, veral die skaarste aan Xhosaklasleesboeke van 'n hoë gehalte en ander geletterdheidsmateriaal, reg te stel.
|
2.6 |
Dat opleidingsprogramme vir die skryf en vertaal van handboeke en ander leerstof deur relevante NROO's en plaaslike HOI's in samewerking met die vyf nasionale uitgewersmaatskappye, geïnisieer word; en dat opvoeders as deelnemers aan sulke programme geïdentifiseer en ondersteun word.
|
2.7 |
Dat alle skole aangemoedig word om 'n basiese "biblioteekfasiliteit" te ontwikkel deur die daarstelling van riglyne vir die keuring van boeke en die toewysing van skoolfondse vir die aanskaf van leesboeke en ander inligtingsbronne, gesien in die lig van die veeleisende vereistes van UGO en tweetalige onderrig.
|
|
terug na Inhoudsgawe
Gesindhede en Persepsies
2.8 |
Dat 'n intensiewe en deurlopende program om 'n bewustheid van die motivering vir en voordele van moedertaalgebaseerde tweetalige onderwys in die besonder en ook van additiewe veeltaligheid, te bevorder, onmiddellik van stapel gestuur word.
Om sy doelwitte te bereik, moet die program veelsydig en omvattend wees en behoort dit alle belanghebbendes in alle gemeenskappe te bereik.
|
2.9 |
Dat 'n stelsel van aansporingsmaatreëls of lokmiddels daargestel word om skole aan te spoor om taalbeleidsrigtings wat in ooreenstemming is met die doelwitte van die TOB en die sentrale aanbevelings soos hierbo beskryf, te aanvaar; en wat opvoeders sal aanmoedig om hul bedrewenheid en klaskamerpraktyk in al drie tale te verbeter.
|
|
terug na Inhoudsgawe
3. GEïMPLISEERDE OF LATENTE AANBEVELINGS
|
Die volgende voorstelle vloei voort uit 'n stel rigtinggewende beginsels wat deur die Taakspan aanvaar is voor die loodsing van hierdie projek en agterna deur die navorsingsbevindings bevestig is:
|
3.1 |
Dat 'n ondersoek geloods word na die implikasies van die uitbreiding van die voorgestelde taalbeleid na graad 7 tot 12, om sodoende kontinuïteit en samehang deur die hele skoolstelsel te bewerkstellig;
en om deur konsultasie gepaste stappe te doen om die provinsiale taalbeleid vir skole met dié van die plaaslike HOI's te sinchroniseer.
|
|
terug na Inhoudsgawe
3.2 |
Dat die taak om 'n volledige koste-analise te doen van die aanbevelings wat in hierdie Verslag voorkom, onmiddellik opgedra word aan 'n spesialis-agentskap, akademiese navorsers en die WKOD se interne eenhede, en dat goedkeuring vir die aangaan van die uitgawes bekom word voordat die program geïmplementeer word.
|
3.3 |
Dat taalkundiges en vertalers, bygestaan deur leksikograwe, aangestel word om hierdie Verslag in Afrikaans en Xhosa te vertaal voordat dit algemeen vrygestel word.
|
|
terug na Inhoudsgawe
|
