WCED Home page | At Your Service | A-Z Search | Directorate: Specialised Education Support

 This document is also available in English: Dealing effectively with child abuse 

Effektiewe Hantering van Kindermisbruik

Kindermisbruik is 'n ernstige probleem wat in al ons gemeenskappe voorkom. Opvoeders, sowel as dokters, verpleegkundiges en maatskaplike werkers, het 'n spesiale rol om te speel in die hantering van hierdie probleem. Eintlik vereis die Wet van persone in hierdie professies optrede waar tekens van kindermisbruik waargeneem word.

Die Wes-Kaap Onderwysdepartement het 'n beleidsdokument met die titel Stop Misbruik: Effektiewe Hantering van Kindermisbruik uitgegee (Abuse No More: Dealing Effectively with Child Abuse), waarin gedetailleerde riglyne voorsien word oor hoe om hierdie sensitiewe aangeleentheid the benader.

Hierdie opsomming verduidelik die kernprosedures wat in die riglyndokument uiteengesit word. Dit moet nie die deeglike studie van die volledige dokument vervang nie, gesien die wetlike verantwoordelikheid van opvoeders ingevolge artikel 15 van die Wysigingswet op Kindersorg (Wet 96 van 1996).

Hierdie opsomming fokus op:

  • Hoe om kindermisbruik te identifiseer;
  • Hantering van onthulling; en
  • Hantering van vermeende oortreders.
1. Hoe om kindermisbruik te identifiseer

Die volgende is 'n opsomming van die belangrikste vorme en tipiese tekens van kindermisbruik. Tekens moet nie in isolasie beskou word nie. Indien u twyfel oor die tekens, bespreek u waarnemings met die prinsipaal of skoolmaatskaplike werker.

  • Fisiese misbruik, bv. beserings oor 'n tydperk of verskillende grade van genesing (snye, kneusplekke, brandmerke, skaafplekke, frakture) wat nie verduidelik kan word nie.
  • Verwaarlosing, bv. die kind groei nie en/of verloor gewig, is bleek en uitgeteer, vomeer voortdurend en/of ondervind konstante diarree of bereik nie ontwikkelingsmylpale binne normale ouderdomsgrense nie.
  • Seksuele misbruik, bv. pyn of ongewone gejeuk in geslagsdele of anale area, seksueel oordraagbare siektes, probleme met sit of stap, gereelde urineweginfeksie of voortdurende irritasie en/of mondsere (weens gedwonge orale seks.
  • Emosionele misbruik, bv. bedbenatting, bevuiling en voortdurende klagtes van hoofpyn, naarheid en/of maagpyn waarvoor daar geen fisiese oorsaak is nie.

Pas die volgende prosedure toe as enige vorm van kindermisbruik vermoed word:

  • Win inligting in oor u vermoede sonder om enige persoon onder verdenking te bring.
  • Dokumenteer die inligting in 'n lêer (bv. inligting ontvang van die leerder, inligting ontvang van ander leerders en/of ouers, en verslae van ouers en opvoeders).
  • Hanteer hierdie inligting as hoogs vertroulik (alle inligting wat ingewin word moet op 'n afsonderlike lêer geplaas word en in 'n brandkluis of toesluitkas gehou word. Hierdie inligting mag nie met ander opvoeders, leerders, of ouers bespreek word nie).
  • Rapporteer vermoedens aan die prinsipaal wat dié prosedures sal volg soos in die Stop Misbruik dokument uiteengesit.

2. Hantering van onthulling

Die onthulling van misbruik kan 'n baie traumatiese ervaring wees vir beide die klaer en die opvoeder wat die kind ondersteun, en moet so sensitief as moontlik hanteer word. Toon empatie en warmte. Probeer om die klaer teen verdere misbruik te beveilig. Verduidelik wat die potensiële gevolge van die onthulling is, d.w.s. dat die werknemer wetlik verplig is om die saak aan te meld, bv. by die SAPD. Onder geen omstandighede moet die insident van kindermisbruik met die beweerde oortreder bespreek word nie.

Onthou om al die inligting te dokumenteer wat van die leerder verkry word. Verseker dat u voldoende inligting oor die onthulling het. Dit sal u help indien die Suid- Afrikaanse Polisiediens (SAPD), in die geval van 'n kriminele saak, 'n beëdigde verklaring verlang.

Moet asseblief nie die riglyne as 'n kontrolelys gebruik gedurende u gesprekvoering met die betrokke kind nie. Die klaer moet die geleentheid gegee word om vrylik te praat.

Volg die volgende stappe gedurende of na onthulling. Neem asseblief kennis van u spesifieke rol in die proses en die rol van die prinsipaal.

STAP 1: Verseker die veiligheid van die leerder (in samewerking met die SAPD en die maatskaplike werker, verseker dat die leerder nie in direkte kontak met die vermeende oortreder kom nie).

STAP 2: Verduidelik aan die leerder dat alle inligting vertroulik hanteer sal word, maar ten einde hom of haar te help, u wetlik verplig word om die voorval aan ander rolspelers soos die maatskaplike werker en/of die SAPD te rapporteer. Verduidelik die rolle wat hulle sal speel sowel as die prosedures wat in stappe 3 - 9 gevolg sal word.

STAP 3: Lig die prinsipaal in (behalwe as hy of sy onder verdenking is). Geen besonderhede oor die vermeende misbruik hoef op hierdie stadium openbaar gemaak te word nie.

STAP 4: Verleen bystand aan die prinsipaal om die tersaaklike rolspelers in die onderstaande lys te kontak (binne drie dae nadat die insident plaasgevind het) sodat 'n besluit oor die proses van ingryping geneem kan word. (Indien u onseker is oor wie om te kontak, kontak die skoolmaatskaplike werker of die Veilige Skole Oproepsentrum by 0800-45-46-47.

  • Die plaaslike welsynsorganisasie;
  • Die skoolsielkundige;
  • Die kinderbeskermingseenheid;
  • Die SAPD in die woongebied van die klaer;
  • Arbeidsverhoudinge, wanneer werknemers die vermeende oortreders is;
  • Die klaer se ouer(s) (met die toestemming van die klaer, as sy of hy ouer as 14 jaar is), op voorwaarde dat hulle nie die vermeende oortreders is nie;
  • Die Kinderbeskermingsentrum;
  • Die Departement van Gesondheid en die Departement van Maatskaplike Dienste;
  • Die skoolverpleegkundige (indien beskikbaar), of (indien toepaslik) die OLSO skoolverpleegkundige.

STAP 5: Verleen bystand aan die prinsipaal met die voorbereiding van 'n verslag aan die maatskaplike werker en die SAPD. Verseker dat vertroulikheid gehandhaaf word.

STAP 6: Verleen bystand aan die prinsipaal om met die tersaaklike rolspelers, genoem in stap 4, te vergader sodat 'n plan van aksie waarin die verantwoordelikhede van elke deelnemer in die intervensieproses aangedui word, opgestel word. Die prinsipaal moet dan die aangeleentheid of voorval aan die Hoof: Gespesialiseerde Ondersteuningsdienste van die betrokke Onderwysbestuur- en Ontwikkelingsentrum rapporteer (OBOS).

STAP 7: Die prinsipaal sal die aangeleentheid met al die rolspelers opvolg, die proses dokumenteer en u inlig oor die vordering. Hy of sy sal ook die inligting deurgee na die Hoof: Gespesilaiseerde Ondersteuningsdienste van die betrokke OBOS.

STAP 8: Hou die leerder en haar of sy ouer(s) ingelig oor die stappe wat die rolspelers neem en die uitkoms van die ondersoek.

STAP 9: Verleen bystand aan die prinsipaal met die monitering van die leerder se emosionele, psigiese en fisiese welstand, bespreek dit met sy of haar ouers, en verwys die leerder vir professionele hulpverlening indien nodig.

3. Hantering van vermeende oortreders

Die volgende riglyne verwys na situasies waar die vermeende oortreder 'n leerder, 'n opvoeder of 'n werknemer van die skool, of 'n prinsipaal is.

Wat om te doen as 'n leerder die vermeende oortreder is:

Volg bogenoemde stappe 1 - 9 om aan die vermeende leerderoortreder hulp te verleen. Die oogmerk hiervan is om te voorkom dat die vermeende oortreder verdere misbruik pleeg. Stel die volgende bykomende prosedure in indien nodig:

  • Kontak die vermeende oortreder se ouers en stel hulle in kennis van die insidente en bespreek 'n plan van aksie vir ondersteuning en intervensie.
  • Verwys die vermeende oortreder vir emosionele ondersteuning en terapie indien nodig.
  • Reël vir die tydelike skorsing van die vermeende oortreder, afhangende van die omstandighede en slegs as dit in die beste belang van ander leerders en die skool sal wees. (As die aard van die oortreding sodanig ernstig was om skorsing of uitsetting te regverdig, sal die prinsipaal die aangeleentheid na die skool se beheerliggaam verwys.)

Wat om te doen as 'n opvoeder of werknemer van die skool die vermeende oortreder is:

  • Die ouer, opvoeder of werknemer aan wie die onthulling gedoen is moet die prinsipaal inlig.
  • Die prinsipaal sal die Hoof: Gespesialiseerde Ondersteuningsdienste van die betrokke OBOS inlig wat op sy of haar beurt die personeel by Arbeidsverhoudinge van die Wes-Kaap Onderwysdepartement in kennis sal stel.

Wat om te doen wanneer die prinsipaal die vermeende oortreder is:

  • Die werknemer aan wie die onthulling gedoen is moet die Hoof: Gespesialiseerde Ondersteuningsdienste van die betrokke OBOS inlig, wat die personeel by Arbeidsverhoudinge van die Wes-Kaap Onderwysdepartement in kennis sal stel. Die werknemer aan wie die onthulling gedoen is, sal ook die Hoof: Gespesialiseede Ondersteuningdienste van die plaaslike OBOS van die tersaaklike dokumentasie voorsien.

Kopieë van Stop Misbruik: Effektiewe Hantering van Kindermisbruik, insluitend 'n opleidingsvideo, is aan al die skole gesirkuleer. Versoek asseblief u prinsipaal om hierdie materiaal aan u beskikbaar te stel.

Dankie vir u belangstelling om hierdie ernstige sosiale probleem te hanteer. Met u hulp is daar baie wat ons kan doen om die wêreld 'n veiliger plek vir kinders in ons sorg te maak.

Hierdie riglyn is uitgereik deur:

Gespesialiseerde Ondersteuningsdienste
Wes-Kaap Onderwysdepartement
Privaatsak X9114
Kaapstad 8000
Tel: 021) 467-2557
Faks: (021) 467-2610


return to: WCED Home page | At Your Service | A-Z Search | Directorate: Specialised Education Support
©2003 WCED