1. UMphathiswa weSebe leNkonzo kaRhulumente noLawulo (MPSA) wapapasha imimiselo efakelwe izilungiso i-Public Service Regulations (PSR), 2016, kwiGazethi kaRhulumente No. 40167 yange-29 Julayi 2016, eyaqala ukusebenza ukususela nge-01 Agasti 2016, ethatha indawo yemimiselo eyi-Public Service Regulations, 2001. Imimiselo ye-2016 PSR inika igunya i-MPSA lokutyumba ezinye iindidi zabaqeshwa emazixele ukuchaphazeleka kwazo kwimicimbi yezemali. Ngaphezu koko, i-MPSA inamagunya okumisela udidi, umhla nokuchaphazeleka kwimicimbi yezemali omakuxelwe ngumqeshwa.

2. Phambi kukaMatshi 2017, kuphela ngamalungu eNkonzo yaBaphathi aBaphezulu (Senior Management Service) (SMS) awayetyunjelwe ukuba akuxele ukuchaphazeleka kwabo kwimicimbi yezemali. Nge-16 Matshi 2017, i-MPSA yatyumba ezinye iindidi zabaqeshwa njengoko bechaziweyo apha ngezantsi, ekufuneka bekuxele ukuchaphazeleka kwazo kwimicimbi yezemali (ngokoxwebhu i-MPSA Determination eqhotyoshelweyo apha):

  1. Umqeshwa owamkela umvuzo olingana nomvuzo wenqanaba 13 –nangaphezulu nge-Occupation Specific Dispensation (OSD).
  2. Umqeshwa oqeshwe kwinqanaba lomvuzo 11 no-12 kuqukwa nabaqeshwa abamkela umvuzo olingana nowenqanaba 11 no-12 nge-OSD.
  3. Umqeshwa oqeshwe kwiyunithi yolawulo loqhagamshelwano lwabathengi nabathengisi kungajongwanga nqanaba lomvuzo wakhe.
  4. Umqeshwa oqeshwe kwiyunithi yezemali kungaselweso nqanaba lomvuzo wakhe.
  5. Amagosa ajongene nokuthotyelwa kwemigaqo yokuziphatha ngentsulungeko (ethics officers) nawaphi na amanye amagosa ekudluliselwe kuwo amagunya kwisistim yasekhompyutheni eyi-eDisclosure system.

Umhlathi 4.1 (apho uya kusebenza khona lo mgaqo-nkqubo) we-MPSA Determination uchaza ukuba lo mqathango usebenza kuwo onke amasebe nakubaqeshwa bawo abaqeshwe ngokoMthetho weNkonzo kaRhulumente, ka-1994 (uMthetho 103 ka-1994), kuqukwa nootitshala.


3. Abaqeshwa abatyunjiweyo mabakuxele ukuchaphazeleka kwabo kwimicimbi yezemali ukwenzela:

  • ukuqinisekisa ukwenziwa kwezinto ekuhleni;
  • ukuqinisekisa uxanduva lokuphendula ngokwenzayo;
  • ukusombulula ukungqubana kweemfuno phakathi kwemisebenzi yabo yaseburhulumenteni nemicimbi yabo yabucala yezemali; kunye
  • nokukhuthaza ukuziphatha ngentsulungeko nangentembeko (ethics and integrity) kwanokuqubisana nobuqhophololo kwinkonzo karhulumente.
4. ISebe leMfundo leNtshona Koloni liya kuqalisa ngenkqubo yokuqinisekisa ukuthotyelwa komgaqo-nkqubo, ngokungqinelana nemimiselo ye-MPSA Determination, phakathi kwe-01 Septemba 2017 ne-31 Oktobha 2017. Imihla ebhalwe kumhlathi 7 wemimiselo i-MPSA Determination eqhotyoshelwe apha iya kuqalisa ukusebenza ukususela ngo-2018.

Iindidi zabaqeshwa abatyunjiweyo Imihla emisiweyo yokuxela kuchaphazeleka
Abaqeshwa abaqeshwe kwinqanaba lomvuzo 12 kuqukwa nabaqeshwa abamkela umvuzo olingana nowenqanaba 12 nge-OSD (kuqukwa neenqununu ezikumanqanaba emivuzo elinganayo). Nge-01 Septemba 2017 ukuya kwi-31 Oktobha 2017
Abaqeshwa abagunyaziswe nguMphathiswa wePhondo, nguGunyaziwe weSigqeba, yiNtloko yeSebe ukwenzela ukugcinwa kweerekhodi nokuqaliswa ngempumelelo kweCandelo 2 le-PSR, lika-2016 Nge-01 Septemba 2017 ukuya kwi-31 Oktobha 2017
Abaqeshwa abaqeshwe kwinqanaba lomvuzo 11 kuqukwa nabaqeshwa abamkela umvuzo olingana nowenqanaba 11 nge-OSD (kuqukwa neenqununu ezikumanqanaba emivuzo elinganayo) Nge-01 Septemba 2017 ukuya kwi-31 Oktobha 2017
Abaqeshwa abakwicandelo lolawulo loqhagamshelwano lwabathengi nabathengisi kwaneeyunithi zemicimbi yezemali, kungajongwanga nqanaba lamvuzo wabo Nge-01 Septemba 2017 ukuya kwi-31 Oktobha 2017
5. Kuya kunikwa iiseshoni ezingokusebenza kwesistim yasekhompyutheni eyi-eDisclosure system apho kuye kwacelwa njalo.

6. Umqeshwa osandula kuqeshwa otyunjiweyo ongekabhaliswa kwisistim yasekhompyutheni i-eDisclosure system makazalise ifom yobhaliso eqhotyoshelweyo apha njengesiHlomelo A. Ifom ezalisiweyo mayingeniswe kwigosa elijongene nokuthotyelwa kwemigaqo yokuziphatha ngentsulungeko (ethics officer) eliya kuququzelela ukubhaliswa komqeshwa kwisistim yasekhompyutheni i-eDisclosure system.

7. Amathuba okuxela ukuchaphazeleka ngala alandelayo:

  1. Abaqeshwa abatyunjiweyo abakhoyo: kunyaka-mali odlulileyo (01 Apreli yonyaka ongaphambili ukuya kwi-31 Matshi yonyaka omiyo).
  2. Abaqeshwa abasandula kuqeshwa abatyunjiweyo: Unyaka-mali ophambi komhla wokuqeshwa (umz. ukuba baqeshwe nge-01 Julayi 2017, abasebenzi mabakuxele ukuchaphazeleka kwabo kwimicimbi yezemali kunyaka-mali 2016/17, o.k.t. nge-01 Apreli 2016 ukuya kwi-31 Matshi 2017).
  3. Abaqeshwa abasandula kuqeshwa baneentsuku eziyi-30 emva kokuqalisa umsebenzi ukuxela ukuchaphazeleka kwabo kwimicimbi yezemali.
8. Abaqeshwa abatyunjiweyo (ngaphandle kweNtloko yeSebe (HoD)) mabakuxele ukuchaphazeleka kwabo kwimicimbi yezemali kwi-HoD yabo.

9. Ngokomhlathi 11 (Ukungathobeli mgaqo-nkqubo nokunika ingxelo) wemimiselo i-MPSA Determination, kunyanzelekile ukuthobela ukuzalisa iinkcukacha zokuxela ukuchaphazeleka kwakhe kwimicimbi yezemali.

10. Ukukulungiselela ukuba ukwazi ukuzifundela, kuqhotyoshelwe apha isikhokelo esifundeka lula esikuchazela ngendlela yokubhalisa nokuxela ukuchaphazeleka kwakho kwimicimbi yezemali kwisistim yasekhompyutheni i-eDisclosure system njengoko kucacisiweyo kule listi ingezantsi:

  • Izabelo okanye naluphi olunye udidi lwezabelo zamashishini (equity) kwinkampani yabucala okanye ekarhulumente okanye nakweliphi elinye iqumrhu elamkelekileyo emthethweni
  • Ii-akhawunti zemali-mboleko (kungafakwanga iibhondi, iimali-mboleko zokuthenga imoto, nee-akhawunti zokuthenga iimpahla zeevenkile
  • Ii-asethi ezingenisa imali
  • Iithrasti
  • Ukuba ngumlawuli nehlakani kwinkampani ethile
  • Ukuba ngumcebisi wenkampani
  • Abaxhasi
  • Izipho nenkonzo yokubukwa kweendwendwe esuka komnye umntu ongelilo ilungu losapho
  • Ubumnini nokunye ukuchaphazeleka kwipropathi enokushenxiseka
  • Izithuthi
  • Kunye nakuphi ukuchaphazeleka kwimicimbi yezemali
  • Omnye umsebenzi ohlawulelwayo ngaphandle kwesebe lomqeshwa (RWOPS)
11. Umgaqo-nkqubo i-Western Cape Government’s Policy on Remunerative Work Outside Public Service (RWOPS) olawula ukwenziwa komsebenzi ohlawulelwayo ngabaqeshwa ngaphandle kwenkonzo karhulumente, uphunyezwe ukususela nge-01 Septemba 2012, ulawula umsebenzi ohlawulelwayo ngaphandle kwenkonzo karhulumente yaye uqhotyoshelwe kule setyhula.

Umhlathi 13(c) weCandelo 1, kwiSahluko 2 seMimiselo yeNkonzo kaRhulumente, ka-2016 (Public Service Regulations (PSR), 2016), oqale ukusebenza ukususela nge-01 Agasti 2016 ucacisa ukuba umqeshwa: "akasayi kushishina nequmrhu likarhulumente nokuba leliphi okanye abe ngumlawuli wenkampani karhulumente okanye eyabucala eqhuba ushishino nequmrhu likarhulumente, ngaphandle kokuba umqeshwa onjalo ungumlawuli osesikhundleni wenkampani ekuluhlu lweshedyuli 2 no-3 zoMthetho woLawulo lweMali kaRhulumente". "not conduct business with any organ of state or be a director of a public or private company conducting business with an organ of state, unless such employee is in an official capacity a director of a company listed in schedule 2 and 3 of the Public Finance Management Act". Lo mqathando usebenza ngokuthi uguqulwe apho kuyimfuneko (mutatis mutandis) kubaqeshwa abaqeshwe ngokoMthetho weNgqesho wooTitshala, ka-1998 (uMthetho 76 ka-1998).


12. Makuqhagamshelwane nala magosa alandelayo azii-ethics officers ukufumana ingcaciso okanye iimpendulo ngemibuzo esenokubakho:

Igama Idilesi ye-imeyili Ifoni
May Davids may.davids@westerncape.gov.za 021 467 2365
Mark van der Vendt mark.vandervendt@westerncape.gov.za 021 467 2509
Grant Abrahams grant.abrahams@westerncape.gov.za 021 467 2574


ISAYINWE: NGU-BK SCHREUDER
INTLOKO: YESEBE LEMFUNDO
UMHLA: 2017:09:09

"MPSA Determination"  (ubukhulu: 515 KB)
"Public Service Act (Act 103 of 1994)"  (ubukhulu: 183 KB)
"Quick Guide to disclose financial interest"  (ubukhulu: 77 KB)
"WCG's Policy on Remunerative Work Outside the Public Service (RWOPS)"  (ubukhulu: 200 KB)
"Employment of Educators Act (Act 76 of 1998)"  (ubukhulu: 160 KB)