| 1. |
Die Wes-Kaap Onderwysdepartement (WKOD), in sy gereelde samesprekings met georganiseerde arbeid, het kennis geneem van 'n toename in die aantal klagtes wat ontvang is oor die aanwending van staatsdienswerknemers by onderwysinrigtings en die nie-toekenning van sekere diensvoorwaardes gedurende en na normale werksure. |
| 2. |
Om uniformiteit in die toestaan van diensvoorwaardes van staatsdienswerknemers by onderwysinrigtings gedurende en na werksure te verseker, is dit nodig geag om 'n aantal beleidsake in hierdie minuut uit te klaar. |
| 3. |
Alle staatsdienswerkers word aangestel ingevolge die Staatsdienswet van 1994. Die Staatsdienswet maak voorsiening vir die organisasie en administrasie van die staatsdiens, die regulering van die diensvoorwaardes, ampstermyn, dissipline, aftrede en ontslag van staatsdienslede en verwante sake. Die Staatsdiensregulasies van 2001, soos gewysig en saamgelees met die voorgenoemde Wet, geld
- vir alle persone wat aangestel is, en vir inrigtings wat beheer word, ingevolge die Wet; en
- onderhewig aan die bepalings van die Wet, vir persone wat aangestel is in die dienste, die agentskap of onderwysinrigtings van die staat, slegs vir soverre dit nie in stryd is met die wette wat hulle indiensneming reguleer nie.
|
| 4. |
Die volgende is 'n opsomming van die toepaslike direktiewe oor diensvoorwaardes wat van toepassing is op staatsdienswerknemers by onderwysinrigtings. |
| 4.1.1 |
Ooreenkomstig die Wet op Basiese Diensvoorwaardes, van 1998, mag 'n werkgewer nie 'n werknemer verplig of van werknemer verwag om meer as
- 45 uur in enige week; en
- nege uur van enige dag, indien die werknemer vir vyf dae of minder in 'n week werk; of
- agt uur van enige dag, indien die werknemer vir meer as vyf dae in 'n week werk nie.
|
| 4.1.2 |
'n Werknemer se gewone werksure kan met die instemming van die werknemer verleng word tot en met 15 minute per dag, maar met nie meer as 60 minute per week nie, om 'n werknemer wie se pligte die bediening van lede van die publiek insluit, in staat te stel om voort te gaan om daardie pligte na die voltooiing van gewone werksure uit te voer. |
| 4.1.3 |
Sou dit gebeur dat daar van 'n staatsdienswerknemer by 'n onderwysinrigting verwag word om dienste na normale werksure te verrig, sal die bepaling van werkstyd in die staatdiens van toepassing wees. Hierdie bepaling van werkstyd moet gelees en toegepas word in ooreenstemming met die Wet op Basiese Diensvoorwaardes van 1998, die huidige Staatsdiensregulasies van 2001, kollektiewe ooreenkomste en provinsiale en departementele beleide oor werkstyd. |
| 4.1.4 |
Alle staatsdienswerknemers is aangestel op 'n 40-uur werksweek. Daarom moet alle staatsdienswerknemers by onderwysinrigtings by die skool wees vir die voorgeskrewe 40 amptelike werksure per week. Staatsdiensondersteuningspersoneel kan byvoorbeeld, vroeër begin en op dieselfde tyd wat normale skoolure eindig, ophou werk, d.i. om 07:00 begin en teen 15:30 vertrek, waarvan 30 minute vir 'n etepouse voorsien word. |
| 4.2 |
Werkstyd en kompensasie |
| 4.2.1 |
Die Bepaling en Direktief oor werkstyd in die Staatsdiens, opgestel deur die Minister van Openbare Diens en Administrasie, is aangeheg as 'n Bylae.
|
| 4.3.1 |
Ingevolge artikel 20 (2) van die Suid-Afrikaanse Skolewet van 1996, "mag die beheerliggaam die redelike gebruik van die fasiliteite van die skool vir die gemeenskaps-, sosiale en skoolfondsinsamelingsdoeleindes toelaat, onderhewig aan sodanige redelike en billike voorwaardes soos die beheerliggaam mag bepaal, wat kan insluit die heffing van geld of 'n tarief wat aan die skool toegewys word". |
| 4.3.2 |
'n Aantal besware is vanaf staatsdiensondersteuningspersoneel ontvang dat daar van hulle verwag word om hulself na werksure, gedurende naweke of op openbare vakansiedae beskikbaar te stel wanneer privaat funksies gehou word. |
| 4.3.3 |
Die Departement wil graag sekere beginsels oor die gebruik van staatsdiensondersteuningspersoneel uitklaar wanneer privaat funksies gehou word:
- Staatsdiensondersteuningspersoneel word aangestel ingevolge die Staatsdienswet van 1994, en daarom moet skoolbeheerliggame voldoen aan al die diensvoorwaardes en voorwaardes wat van toepassing is t.o.v. sodanige personeel se indiensneming deur die Staat.
- Die Bepaling en Direktief aangaande werkstyd in die Staatsdiens wat deur die Minister vir Staatsdiens en Administrasie opgestel is, moet toegepas word om ondersteuningspersoneel wat op versoek van die skoolbeheerliggaam of prinsipaal vrywillig oortyddiens verrig, te kompenseer.
|
| 4.4 |
Besoldigde werk wat buite die staatsdiens verrig word |
| 4.4.1 |
Artikels 30 en 31 van die Staatsdienswet van 1994 soos gewysig; en Hoofstuk 2 van die Staatsdiensregulasies van 2001, lig alle werknemers aangaande hulle verpligting in om by die Departementshoof om verlof aansoek te doen vir die verrigting van besoldigde werk buite die staatsdiens. |
| 4.4.2 |
Die Wes-Kaapse Regering se Dwarsleggende Menslikehulpbronbestuursbeleid reguleer die verrigting van besoldigde werk buite die staatsdiens deur WKOD-werknemers. Die beleid is aangepas, en die hersiene beleid is met ingang van 1 September 2012 geimplementeer. Die beleid is aangeheg en is ook beskikbaar by www.westerncape.gov.za |
| 4.5 |
Verlof vir nie-onderwyspersoneel by skole, opleidingsinrigtings en koshuise |
| 4.5.1 |
Die Bepaling en Direktief oor Afwesigheidsverlof vir die Staatsdiens (Augustus 2012) is aangeheg. Die direktief spreek normale verlof, siekteverlof en tyd-af aan. |
| 4.5.2 |
Deel 6 van die Bepaling en Direktief oor Afwesigheidsverlof vir die Staatsdiens, wat verlof vir nie-onderwyspersoneel by skole en opleidingsinstansies aanspreek, moet onder die aandag van alle ondersteuningspersoneel gebring word. |
| 4.6 |
Benutting van staatsdienspersoneel by skole |
| 4.6.1 |
'n Aantal klagtes is oor die benutting van staatdienswerknemers by onderwysinrigtings ontvang oor pligte anders as waarvoor hulle aangestel is. In ooreenkoms met Deel III, I.1 van die Staatsdiensregulasies van 2001, moet die Departement 'n werksbeskrywing en werkstitel vasstel vir elke pos en/of groep poste, en dit moet gereeld hersien word. Die volgende moet van toepassing wees in 'n werksbeskrywing:
- 'n aanduiding van die vereistes van die werk;
- die areas van verantwoordelikheid van die werk; en
- die posbeskrywing moet die wek omskryf en nie die verwagteprestasie nie.
|
| 4.6.2 |
Gebaseer op die navrae wat vanaf verskeie unies ontvang is wat staatsdienswerknemers verteenwoordig, is dit duidelik dat sekere staatsdiensondersteuningpersoneel by onderwysinrigtings gebruik word en opdrag gegee word om werk te doen wat nie in die posbeskrywings van die poste waarvoor hulle aangestel is, voorkom nie. Generiese werksbeskrywings is opgestel ten opsigte van staatsdienspersoneel by onderwysinrigrings en koshuise. Verwys asseblief na Omsendbrief 0033/2004 ten opsigte van die volgende staatsdiensposte:
- Algemene assistent;
- Voorman;
- Administratiewe Klerk;
- Senior huishoudingstoesighouer;
- Huishoudingstoesighouer; en
- Huishoudingshulp.
|
| 4.7 |
Vervoer tussen woonplek en werk |
| 4.7.1 |
Ooreenkomstig die Provinsiale Direktief oor Vervoer tussen woonplek en werk, is dit die verantwoordelikheid van werknemers om aanspreeklikheid te neem vir sy/haar vervoer tussen woonplek en werkplek, sowel as vir die onkoste daarvan. Unies het egter aan die Departement gerapporteer dat werknemers wat dienste na-ure moet lewer, in sommige gevalle nie vergoed word vir sodanige reiskoste nie. Die WKOD wil graag prinsipale en skoolbeheerliggame aanraai dat, terwyl daar geen voorskrifte of beleide is wat 'n werkgewer forseer om 'n werknemer vir enige vervoerkoste te vergoed nie, oorweging daaraan geskenk moet word om die werklike uitgawes van personeel wat dienste buite normale werksure lewer, te dek. |
| 5. |
Daar word vertrou dat alle skoolbeheerliggame en prinsipale kennis sal neem van die diensvoorwaardes wat van toepassing is op staatsdiensondersteuningspersoneel by onderwysinrigtings, en by die voorskrifte en vereistes soos in hierdie minuut uiteengesit, sal hou. |
GETEKEN: PA VINJEVOLD
HOOF: ONDERWYS
DATUM: 2015:02:25
|
 |