1. ISiqendu 6B soMthetho wezeNgqesho yooTitshala, 1998 (uMthetho 76 ka-1998) (Employment of Educators Act (EEA)) (Act 76 of 1998), sibonelela ngokutshintshwa kwengqesho yethutyana yootitshala itshintshelwa kwingqesho esisigxina.

Utitshala wethutyana ngutitshala oqeshwe njengangoku kwiSithuba seNqanaba 1 esingenamntu esivunyiweyo nesihlawulelwayo (approved substantive vacant Post Level 1) okweso sithuba ngokungesosigxina ithuba eliqingqiweyo (a closed period). Le nkcazo ayisebenzi kootitshala abaqeshwe kwizithuba zonyuselo-sikhundleni ezihlawulelwayo ezingenamntu njengababambeleyo (in an acting capacity), okanye abangene kwizithuba zabanye (substitutes) abathi ke baqeshwe kwindawo yootitshala abaqeshwe ngokusisigxina abangekhoyo emsebenzini, ngenxa yaso nasiphi na isizathu. Kucelwa ufunde umhlathi 10 olapha ngasezantsi.

Ootitshala abasebefumene ithuba lokwenza inkonzo ende kwezemfundo umz., abo sele bethathe umhlala-phantsi, abo bathathe umhlala-phantsi ngaphambi kwexesha, abakhutshwa ngenxa yokungaphili okanye abathatha iphakheji yokuyeka emsebenzini ngokuzithandela (voluntary severance package) neyaluhlobo luni na, abafakwanga bona kule miqathango equlethwe kule ngcaciso imfutshane.

Izithuba ezazipapashwe kwizintlu zezithuba ukuze zizaliswe isigxina, ngokungqinelana nerosta yezithuba ka-2013, nazo ngokunjalo azifakwanga kwimiqathango equlethwe kule ngcaciso imfutshane. Nakuba kunjalo, apho iSebe leMfundo leNtshona Koloni (iSebe iWCED) liye lenza isigqibo ngokusemthethweni sokuba lingasizalisi isithuba sengqesho njengoko sasipapashwe kuLuhlu lweZithuba, isithuba sengqesho esilolo hlobo naso sinokuqwalaselelwa ukuzaliswa isigxina ngokwemiqathango equlethwe kule ngcaciso imfutshane.


2. Ukutshintshwa kwengqesho yootitshala bethutyana itshintshelwa kwingqesho esisigxina kwenziwa ngokwengqiqo (it is at the discretion) yentloko yesebe lemfundo lephondo.

Ngokumalunga noku, kubaluleke gqitha ukuqaphela ukuba iSebe iWCED liyangqinelana nomgaqo (principle) wokhuphiswano oluvulelekileyo xa kuziwa kumba wokuzaliswa kwezithuba ezisisigxina zenani lezithuba ezabelwe lona kunye nenani lezithuba ezabelwe amaziko karhulumente aseNtshona Koloni. Ngenxa yoku, izithuba zipapashwa qho kumaphephandaba kazwelonke (kwimeko yezithuba ezisezi-ofisini) zize zipapashwe kwizintlu zezithuba (kwimeko yezithuba zabasezi-ofisini kwanezo ezikumaziko emfundo)).


3. Ngokubonisana nemibutho yootitshala emelweyo kwiBhunga leMfundo lePhondo lezoBudlelane eMisebenzini (Provincial Education Labour Relations Council) (PELRC)), iSebe iWCED lifikelele esigqibeni sokusebenzisa ezi khrayitheriya zilandelayo xa kutshintshwa imeko yengqesho yootitshala bethutyana ibe yesisigxina ngokweSiqendu 6B soMthetho wezeNgqesho yooTitshala, 1998, ukuqalela nge-1 Januwari 2014.
3.1 Ukuqeshwa isigxina makwenziwe kwisithuba seNqanaba 1 esingenamntu nesihlawulelwayo (vacant substantive Post Level 1), kwaye isithuba eso masiboniswe kwinani lezithuba zengqesho yootitshala elitsha elabelwe eso sikolo ngo-2014.
3.2 Utitshala ochaphazelekayo makabe ngoku uqeshwe okwethutyana iinyanga ezi-6 liSebe iWCED, apho umhla wokuqeshwa kwakhe ingumhla okanye uphambi komhla we-1 Julayi 2013.
3.3 Kufuneka utitshala:

  • abe uwuqeqeshelwe ngokufanelekileyo umsebenzi wokufundisa;
  • abe uyazifezekisa iimfuno ezingundoqo zesithuba utshintsho lwengqesho yakhe oluza kwenzelwa sona; yaye
  • makabe ubhalisile kwi-SACE.
4. Umhla ekulindeleke ngawo ukufakwa kwezicelo ngowe-15 Novemba 2013.

5. Ootitshala abaqeshwe okwethutyana abanqwenela ukwenza izicelo zokutshintshwa kwengqesho yabo yethutyana ibe yesisigxina ngokweSiqendu 6B se-EEA, 1998, mabangenise ifom u-DPE1 (Ifom yesicelo sengqesho) ezaliswe ngokupheleleyo kunye neleta enezizathu ezixhasayo, emayiqale idlule kwibhunga lolawulo lesikolo, kwiSebe iWCED. Ezi zicelo mazithunyelwe ngeposi kule dilesi ilandelayo:

Recruitment and Selection Centre
Western Cape Education Department
Private Bag X9183
Cape Town
8000


6. Zonke izicelo zokutshintsha ingqesho yethutyana ukuba ibe yingqesho esisigxina ziya kuqwalaselwa kuphela ukuba zihamba kunye nengqinisekiso evela kwibhunga lolawulo lesikolo nakwinqununu yokuba akukho zititshala zingaphezu kwemfuneko kwinani labaqeshiweyo esikolweni eso kwaye akukho titshala basandula kufumana iziqinisekiso zabo zemfundo banokugayelwa ukuqeshwa kweso sithuba.

7. Ootitshala ababambele abanye abasenkonzweni (serving substitute educators), bangaqwalaselwa nabo ngenjongo yokuba baqeshwe isigxina, ngokwemiqathango ecaciswe kule ngcaciso imfutshane, ukuba isithuba siba sesingenamntu nge-1 Januwari 2014.

8. Kucelwa iinqununu ziqinisekise ukuba, onke amabhunga olawulo ezikolo zazo nabo bonke ootitshala abasebenza apho ezikolweni zazo, ngakumbi abo baqeshwe okwethutyana kunye/okanye abo babambele abanye, bayaziswa okukule setyhula.

9. Le ngcaciso imfutshane isebenza kwizikolo zikarhulumente eziqhelekileyo nakwizikolo zikarhulumente zemfundo eneemfuno ezizodwa.


ISAYINWE: NGU-PA VINJEVOLD
INTLOKO: YESEBE LEMFUNDO
UMHLA: 2013:10:25

"Employment of Educators Act"  (ubukhulu: 160 KB)