1. Die nasionale Departement van Basiese Onderwys nooi, in samewerking met South African History Online alle skole uit om deel te neem aan die 2013 Nasionale Mondelingegeskiedenis-kompetisie vir Skole, en mee te ding om die Nkosi Albert Luthuli-toekenning vir Jong Geskiedkundiges wat in 2005 van stapel gestuur is. Hierdie kompetisie vorm deel van die Departement se bydrae tot die versterking van die onderrig en studie van Geskiedenis op skool. Die nasionale Departement beplan ‘n nasionale gebeurtenis wat voorafgegaan sal word deur provinsiale kompetisies oor spesifieke onderwerpe.

2. Dit is ook deel van die Departement se voortgesette inisiatief om alle leerders aan te moedig om nie net 'n begrip te vorm van die breë geskiedenis van Suid-Afrika nie, maar ook van die rykdom van die geskiedenis van hulle plaaslike gemeenskappe. Dit is ook 'n geleentheid vir die jong leerders om ondervinding op te doen in die ontwikkeling van belangrike navorsingsvaardighede.

3. Die kompetisie is oop vir alle leerders van graad 8 tot graad 11 en alle Geskiedenis- en Sosiale Wetenskappe-onderwysers van sekondêre skole.

4. Leerders en onderwysers word uitgenooi om die South African History Online-webtuiste te besoek by www.sahistory.org.za vir inligting oor mondelinge geskiedenisnavorsing, sowel as die Suid-Afrikaanse Geskiedenisargief se webtuiste by www.saha.org.za

5. Kompetisie vir leerders

Daar sal van leerders verwag word om navorsing te doen en 'n voorlegging, 'n dokumentêre film of video voor te berei oor een van die volgende onderwerpe:
5.1 Die 100ste herdenking van die Naturelle Grondwet van 1913

Die Naturelle Grondwet van 1913 wat deur die Unieregering aangeneem is het bepaal dat swartmense slegs 7% van die land se grond mag besit. Hierdie soort wetgewing het ook swartmense van grondbesit ontneem en was ‘n voorloper tot onder meer onderdrukkende wette soos die Groepsgebiedewet van 1950. Leerders wat hierdie onderwerp kies, moet ondersoek doen in 'n argief en 'n vertelling saamstel oor die Grondwet en die impak daarvan op gewone swartmense. ‘n Tweede komponent van hierdie werk sal ‘n reeks onderhoude wees met mense in die plaaslike gemeenskap wie se lewens deur die Grondwet geraak is (bv. deur die onvermoë om grond te besit, ontroerende eiendom in die stedelike gebiede te koop).
5.2 Die 100ste herdenking van die weerstand teen paswette

In 2013 sal die Departement van Basiese Onderwys die 100ste herdenking van die mylpaal opmars teen paswette deur vroue wat op 28 Mei 1913 in Bloemfontein, in die Oranje Vrystaat, deur Charlotte Maxeke gelei is, in herinnering bring. Tydens hierdie opmars is 80 vroue gearresteer en in die tronk gesit. Op 6 Junie 1913 het 600 vroue, gelei deur mev Molisapoli aan ‘n opmars deelgeneem na die verhoor van die Bloemfontein vroue aktiviste. Leerders wat hierdie onderwerp kies, sal geskiedkundige materiaal in argiewe moet navors oor die algemeen (bv. van plaaslike biblioteke, Internetsoekmasjiene, universiteitsbiblioteke, ens.) oor die vroue se opmars teen die paswette. Na sodanige materiaal versamel is, moet kandidate onderhoude voer met vroue wat 'n rol speel in plaaslike politiek en verneem hoe hulle dit beskou en hoe hulle geïnspireer word deur die 1913-geslag vroue, d.w.s. wat die vroueweerstand van 1913 vir hulle beteken in hulle daaglikse gevegte as leiers en as vroue.
5.3 Onbesonge helde en heldinne in my plaaslike gemeenskap

In hierdie onderwerp sal van leerders verwag word om biografieë te ontdek van plaaslike mans en vrouens wat ‘n kritieke en selfverloënende rol speel in die ontwikkeling van die plaaslike gemeenskap. Leerders moet fokus op daardie mans en vrouens wat nie openbaar erken word nie, maar wat agente vir positiewe verandering is in hulle plaaslike gemeenskap.
5.4 Die geskiedenis van my gemeenskap of skool

Leerders sou ‘n projek kon doen oor die geskiedenis van hulle gemeenskappe, wat kan insluit die geskiedenis van belangrike plekke, geboue en inrigtings. Dit sou kon insluit skole, godsdienstige inrigtings, begraafplase, monumente, standbeelde, ens. Aangaande die geskiedenis van my skool sal van leerders, onder andere, verwag word om met lede van die gemeenskap wat betrokke was by die oprigting van die skool, onderhoude te voer. Hulle kan ook onderhoude met vorige leerlinge van die skool voer en vasstel hoe die skool by die plaaslike geskiedenis inskakel.

6. Let asseblief op die volgende:
6.1 Die projek moet op mondelinge geskiedenisnavorsing gebaseer wees.
6.2 Leerders moet gehelp word in hulle keuse van persone met wie onderhoude gevoer moet word en moet sterk aanbeveel word om 'n persoon of persone uit hulle plaaslike gemeenskap te kies.
6.3 Leerders moet aangeraai word om onderhoude met ten minste 3 tot 4 persone te voer.
6.4 Beoordeling sal hoofsaaklik beïnvloed word deur die navorsing wat gedoen is.
6.5 Die aanbieding van leerders se projek mag in enige van die amptelike tale wees.
6.6 Leerders moet ‘n portefeulje voorlê waarin al hulle navorsing gedokumenteer is.

7. Kriteria

Daar sal van leerders verwag word om TWEE dinge te doen:
7.1 Leerders moet 'n mondelinge voorlegging doen of 'n dokumentêre video van hulle mondelinge navorsing indien by ‘n beoordelingspaneel. (Die oogmerk is dat dit nie 'n dramatiese voorlegging of gedigte moet wees nie.)
7.2 Berei ‘n portefeulje in geskrewe vorm voor wat die volgende moet insluit:
7.2.1 Portefeuljes moet bewyse van navorsing bevat. Leerders moet onderhoude voer met lede van die gemeenskap en moet bewyse van onderhoude kan toon, bv. briewe aan sodanige persone, transkripte van onderhoude of bandopnames, met inbegrip van die lys vrae wat aan die persone gestel is met wie hulle onderhoude gevoer het asook hulle response – óf op skrif óf digitale bandopname.
7.2.2 Onderhoude mag in enige van die amptelike tale gevoer en opgeneem word.
7.2.3 Portefeuljes moet ook bewyse lewer van nadenke en moet aandag gee aan die volgende:
7.2.3.1 Leerders moet verduidelik hoekom hulle juis daardie persone gekies het vir onderhoude, moet 'n duidelike begrip toon van die historiese konteks waarin die individu gewerk het en hoe die inligting uit die onderhoud verband hou met die historiese konteks of hoe dit ons help om die gebeure vanuit 'n persoonlike perspektief te begryp.
7.2.3.2 Leerders moet 'n persoonlike nabetragting insluit oor wat hulle geleer het aangaande die moontlikhede vir individue om verandering in die samelewing te bewerkstellig, en oor wat hulle persoonlik gedurende die navorsing geleer het en oor die waarde van mondelinge geskiedenisnavorsing om ons te help om ons geskiedenis te verstaan.
7.2.3.3 Leerders moet alle bronne wat in die portefeuljes gebruik is, erken. Bibliografieë moet ingesluit word. Plagiaat sal swaar gepenaliseer word.

8. Assesseringskriteria vir mondelinge geskiedenisnavorsingsprojekte (aangepas uit die NKV VOO-Geskiedenis vakassesseringsriglyne)

Omvang van die mondelinge geskiedenisprojek
Mondelinge geskiedenisprojekte het 'n aantal komponente:

  • Sleutelvrae wat die navorsing rig
  • Agtergrondnavorsing wat die onderhoude binne 'n konteks plaas
  • Die onderhoude en transkripsies van die onderhoude
  • 'n Geskrewe bespreking van hoe die inligting uit die onderhoude verband hou met die tydperk
  • 'n Evaluering van die onderhoude as bronne oor die verlede
  • Eie, nadenkende bydrae aan die einde: Nabetragting om te bepaal wat hierdie projek vir my (die leerder) beteken het ingevolge persoonlike groei en kennis en begrip van die tydperk.
    (Dit kan ook fokus op meer direkte vrae, veral in graad 10, soos: Wat is die belangrikste ding wat jy uit die mondelinge geskiedenis geleer het? Noudat jy hierdie projek voltooi het, waarvan sou jy meer wou weet?)

L.W. Gebruik die kriteria soos uiteengesit in die navorsingstaak. Kriteria kan bygevoeg word om die kernkriteria meer toepaslik vir spesifieke take te maak.
Kriterium 1
Formuleer vrae vir die projek
Kriterium 2
Identifiseer en verkry toegang tot 'n verskeidenheid inligtingsbronne
Kriterium 3
Kennis en begrip van die tydperk
Kriterium 4
Geskiedkundige navraag en kommunikasie
Kriterium 5
Aanbieding

Kriteria vir die assessering van 'n mondelinge geskiedenisprojek
Kriterium 1
Vrae vir die onderhoud

  • Die vrae was oop.
  • Die vrae is toepaslik en het inligting wat toepaslik is op die oorkoepelende vraag bekom.
  • Daar was voldoende vrae.
Kriterium 2
Mense met wie onderhoud gevoer is

  • Die persone met wie die onderhoud gevoer is, was geskik.
  • Die biografiese besonderhede van ondervraagdes, is gegee.
Kriterium 3
Voorbereiding en beplanning

  • Daar is bewyse van noukeurige voorbereiding vir die onderhoude.
  • Daar is bewyse van projekbeplanning.
  • Alle aantekeninge ter voorbereiding en beplanning is by die projek ingesluit.
Kriterium 4
Aanbeiding van die inligting uit die onderhoude

  • Die ondervraagde is in 'n historiese konteks geplaas.
  • Die konteks vir die verstaan van die onderhoude is gegee.
  • Die inligting uit die onderhoude is binne 'n historiese konteks geplaas.
  • Die inligting uit die onderhoude is noukeurig getranskribeer (indien 'n bandopnemer gebruik is).
  • Die inligting uit die onderhoude is ontleed en samehangend georden en wys verskillende uitgangspunte uit, indien van toepassing.
  • Die aanbieding van die projek vir die klas was duidelik en doeltreffend.
Kriterium 5
Nabetragting oor self

Kommentaar wys dieper denke uit oor die proses en die produk.

9. Kompetisie vir onderwysers
9.1 Opvoeders van sekondêre skole wat vir die kompetisie inskryf, moet 'n werksplan indien oor hoe hulle die mondelinge geskiedenisprojek in die klaskamer opgestel het.
9.2 Elke onderwyser sal 'n aanbieding moet lewer voor 'n paneel beoordelaars oor sy of haar portefeulje en sal tot 'n paneelbespreking oor sy of haar portefeulje voorbereid moet wees.
9.3 Opvoeders moet die volgende in 'n portefeulje vir die kompetisie insluit:
9.3.1 Hoe die mondelinge geskiedenisprojek in die klaskamer bekendgestel is.
9.3.2 Leerders kan plakkate ontwikkel vir die erfenisterrein.
9.3.3 Watter verduideliking aan leerders gegee is oor die uitkies en benadering van moontlike onderhoudpersone, oor voorbereiding vir en afneem van onderhoude en die gebruik van die onderhoud as bewyse waaruit afleidings oor die deelname van daardie individu gemaak kan word.
9.3.4 Watter intervensies die onderwyser gebruik het om die leerders by te staan om die projek af te handel.
9.3.5 Wat die leerders na die onderwyser se mening geleer het uit die mondelinge geskiedenisprojek.
9.3.6 'n Reeks van voorbeelde van leerders se werk moet ingesluit word.

10. Provinsiale beoordelingsproses
10.1 Onderwysers moet leerders identifiseer en voorberei vir die elimineringsrondtes binne die distrik, asook vir die provinsiale gebeurtenis en verseker dat leerders wat ingeskryf het teenwoordig en gereed is vir die provinsiale gebeurtenis en dat die nodige vervoer na en van die gebeurtenisse gereël is.
10.2 Leerders moet hulle navorsing, vraelyste, onderhoude en transkripsies lank voor die tyd voltooi, seker maak dat hulle hulle portefeuljes van getuienis saamgestel het, hulle aanbiedings voltooi het, in staat is om enige vrae oor hulle projekte en navorsing te beantwoord en moet oor hulle persoonlike ervarings kan reflekteer en dit met ander kan deel.
10.3 Die provinsiale beoordeling om die 7 leerders en 3 onderwysers te kies vir die nasionale kompetisie sal plaasvind op 5 September 2013. Inligtings- en voorbereidende werkswinkels sal gehou word om leerders met hulle mondelinge geskiedenisprojekte te help. Die lokale sal bevestig word via die kurrikulumadviseurs vir Sosiale Wetenskappe en Geskiedenis.
10.4 Die nasionale Departement van Basiese Onderwys sal verantwoordelik wees vir reis- en verblyfkostes vir deelnemende leerders en onderwysers tydens die nasionale kompetisie in Pretoria van 20 tot 23 September 2013.

11. Vir verdere inligting, skakel asseblief met me N Dodgen by tel. 021 467 9333 of e- posadres noleen.dodgen@westerncape.gov.za

12. Prinsipale word versoek om die inhoud van hierdie minuut onder die aandag van die skoolbestuurspan en die betrokke onderwysers te bring.


GETEKEN: BK SCHREUDER
ADJUNK-DIREKTEUR-GENERAAL: KURRIKULUM- EN ASSESSERINGSBESTUUR
DATUM: 2013:05:31