1. Die nasionale Departement van Basiese Onderwys, in samewerking met South African History Online, nooi alle skole uit om deel te neem aan die Nasionale Mondelingegeskiedeniskompetisie vir Skole, en mee te ding om die Nkosi Albert Luthuli-toekenning vir Jong Geskiedkundiges wat in 2005 van stapel gestuur is. Hierdie kompetisie vorm deel van die Departement se bydrae tot die versterking van die onderrig en studie van Geskiedenis op skool. Die nasionale Departement beplan 'n nasionale gebeurtenis. Hierdie nasionale gebeurtenis sal volg op provinsiale kompetisies oor spesifieke onderwerpe.

2. Dit is ook deel van die Departement se voortgesette inisiatief om alle leerders aan te moedig om nie net 'n begrip te vorm van die breë geskiedenis van Suid-Afrika nie, maar ook van die rykdom van die geskiedenis van hulle plaaslike gemeenskappe. Dit is ook 'n geleentheid vir die jong leerders om ondervinding op te doen in die ontwikkeling van belangrike navorsingsvaardighede.

3. Die kompetisie is oop vir alle leerders van graad 8 tot graad 11 en alle Geskiedenis- en Sosiale Wetenskappe-onderwysers van sekondêre skole.

4. Leerders en onderwysers word aangeraai om die Suid-Afrikaanse Geskiedenis se aanlynwebtuiste te besoek vir informasie oor mondelinge geskiedenisnavorsing by www.sahistory.org.za en die Suid-Afrikaanse Geskiedenisargiewe se webtuiste by www.saha.org.za

5. KOMPETISIE VIR LEERDERS

Van leerders sal verwag word om navorsing te doen en 'n aanbieding of dokumentêre film of video voor te berei oor een van die volgende onderwerpe:
5.1 Die veranderende erfenislandskap van Suid-Afrika: Leerders kan die geskiedenis agter 'n erfenisterrein en die geskiedkundige betekenis van die dorp/streek navors. Hulle kan fokus op begraafplase, monumente, standbeelde en hoe plaaslike mense hierdie terreine interpreteer.
5.2 Alternatiewelik kan leerders mense ondervra/ondersoek doen oor twee erfenisterreine in een dorp/stad; een wat die periode voor 1994 verteenwoordig en die ander een wat die nasionale eenheid en versoening in die post-1994 demokratiese Suid-Afrika voorstel.
5.3 Leerders kan ook 'n onverklaarde erfenisterrein ondersoek en 'n portefeulje voorlê wat later na die Suid-Afrikaanse Erfenisbronagentskap (SAEBA) gestuur sou kon word.
5.4 Onbesonge helde en heldinne: Die rol van gewone mans/vroue in die demokrasie verandering en ontwikkeling. Leerders moet op daardie mans/vroue fokus wat nooit in die openbaar erken is nie. Leerders kan 'n periode kies voor of na 1994.
5.5 Die geskiedenis van tradisionele leierskap in my gebied: Die meerderheid landelike gemeenskappe lewe onder administrasie van tradisionele leierskap. Die instelling van tradisionele leierskap in demokratiese Suid-Afrika speel steeds 'n belangrike rol in die plaaslike ekonomiese, sosiale en kulturele ontwikkeling. Leerders kan die geskiedenis van tradisionele leierskap in 'n plaaslike gebied en die betekenis daarvan vir plaaslike ontwikkeling navors.
5.6 Die geskiedenis van my skool: Daar word van die leerder verwag om onderhoude te voer met lede van die gemeenskap wat betrokke was by die oprigting van die skool. Hulle kan ook vorige leerlinge van die skool ondervra en vasstel hoe die skool by die plaaslike geskiedenis inskakel, onderhoude voer met die lede/leiers van gesondheidsgebaseerde organisasies en die geskiedenis agter 'n geestelike aanbiddingsruimte navors. Hierdie ruimte kan 'n berg, rivier, gebou of die oopveld wees.
5.7 Die betekenisvolle plekke van aanbidding: Leerders kan onderhoude voer met die lede leiers van gesondheidsgebaseeerde organisasies en die geskiedenis agter 'n geestelike aanbiddingsruimte navors. Hierdie ruimte kan 'n berg, rivier, gebou of die oop veld wees.
5.8 Die vlugtelinge In Suid-Afrika: Suid-Afrika het baie mense van verskillende dele van die wêreld aangetrek, veral na die begin van demokrasie in 1994. Die meerderheid van hierdie vlugtelinge het hulle land verlaat op soek na 'n beter lewe terwyl ander weer slagoffers van politieke vervolging in hulle eie land is. Leerders kan die ellendige toestand van vlugtelinge in Suid-Afrika bestudeer en aanbevelings maak oor hoe vlugtelinge behandel moet word in 'n land wat 'n kultuur van menseregte bevorder. Van leerders word verwag om vlugtelinge sowel as plaaslike inwoners te ondervra.
5.9 Die geskiedenis van Vervoer: Vervoerstelsels is 'n belangrike deel van die land se sosiale en ekonomiese ontwikkeling. Suid-Afrika het oor 'n tydperk verandering en ontwikkeling in vervoer beleef. Leerders kan byvoorbeeld onderhoude voer met ouers/grootouers wat die spoorwegstelsel tydens die 20ste eeu gebruik het en ook navors hoe die plaaslike ekonomie met die spoorweë skakel. Die spoorweë was ook 'n belangrike werkverskaffer in die vorige eeu en hulle kan ook onderhoude met vorige werknemers van die spoorweë voer. Leerderprojekte kan ook die verlate spoorwegstasies/nedersettings/donkiekargemeenskappe dek. Leerders kan ook die bekendstelling van bus- en taxidienste in hulle plaaslike gebiede navors.
5.10 Die geskiedenis van sport-/kultuurgroepe: Sport-/kultuurklubs het bygedra tot die vorming van baie mense se karakters. Elke dorp/nedersetting het sokker-, krieket-, tennis- en netbalklubs, koor- en sosiale verenigings. Leerders kan ouer lede van spanne ondervra en vasstel hoe daardie klubs of spanne ontstaan het en hoe hulle die lewens van baie mense in die gemeenskap gevorm het.

6. LET ASSEBLIEF OP DIE VOLGENDE:
6.1 Die projek moet op mondelingegeskiedenis-navorsing gebaseer wees.
6.2 Leerders moet gehelp word in hulle keuse van 'n persoon/persone met wie onderhoude gevoer moet word en moet sterk aanbeveel word om 'n persoon of persone uit hulle plaaslike gemeenskap te kies.
6.3 Leerders moet aangeraai word om onderhoude met ten minste 2 tot 3 persone te doen.
6.4 Beoordeling sal hoofsaaklik geskied op grond van die navorsing wat gedoen is.
6.5 Die modus van die aanbieding sal van sekondêre belang wees.
6.6 Die aanbieding mag in enige van die amptelike tale wees.
6.7 Leerders moet 'n portefeulje voorlê waarin al hulle navorsing gedokumenteer is.

7. KRITERIA

Daar sal van leerders verwag word om TWEE dinge te doen:
7.1 Gee 'n mondelinge aanbieding of dokumentêre video van sy/haar mondelinge navorsing voor 'n paneel van beoordelaars (die oogmerk is nie dat dit 'n dramatiese voorlegging of gedig moet wees nie).
7.2 Berei 'n portefeulje in geskrewe vorm voor wat die volgende moet insluit.

  • Portefeuljes moet bewyse van navorsing bevat. Leerders moet met 'n lid of lede van die Gemeenskap onderhoude voer en moet bewyse kan voorlê van die onderhoude, byvoorbeeld briewe aan onderhoudpersone, transkripsies van onderhoude of bandopnames, insluitend die lys vrae wat aan die onderhoudpersoon gestel is en die response daarop. Dit kan in 'n geskrewe vorm of as bandopname ingehandig word.

Onderhoude mag in enige van die amptelike tale gevoer en opgeneem word.

Portefeuljes moet ook bewys lewer van nadenke en moet aandag gee aan die volgende:

  • Leerders moet verduidelik hoekom hulle die persone gekies het vir onderhoude, moet 'n duidelike begrip toon van die historiese konteks waarin die individu gewerk het en hoe die inligting uit die onderhoud verband hou met die historiese konteks of hoe dit ons help om die gebeure uit 'n persoonlike perspektief te begryp.

  • Leerders moet 'n persoonlike opinie insluit oor wat hulle geleer het aangaande die moontlikhede vir individue om verandering in die samelewing mee te bring, en oor wat hulle persoonlik gedurende die navorsing geleer het en oor die waarde van mondelinge geskiedenisnavorsing om ons te help om ons geskiedenis/verlede te verstaan.

  • Leerders moet alle bronne wat in die portefeuljes gebruik is, erken. Bibliografieë moet ingesluit word. Plagiaat sal swaar gepenaliseer word.
8. ASSESSERINGSKRITERIA VIR MONDELINGEGESKIEDENISNAVORSINGS-PROJEKTE (AANGEPAS UIT DIE NKV GESKIEDENIS-VAKASSESSERINGSRIGLYNE)

Omvang van die mondelingegeskiedenisprojekte

Mondelingegeskiedenisprojekte in die VOO het 'n aantal komponente:

  • Sleutelvrae wat die navorsing rig
  • Agtergrondnavorsing wat die onderhoude binne 'n konteks plaas
  • Die onderhoude en transkripsies van die onderhoude
  • 'n Geskrewe bespreking van hoe die inligting uit die onderhoude verband hou met die tydperk
  • 'n Evaluering van die persone met wie onderhoude gevoer is as bronne oor die verlede

'n Eie, nadenkende bydrae aan die einde: Nabetragting om te bepaal wat hierdie projek vir my (die leerder) beteken het ingevolge persoonlike groei en kennis en begrip van die tydperk.

(Dit kan ook fokus op meer direkte vrae veral in graad 10, soos: Wat is die belangrikste ding wat jy uit die mondelingegeskiedenis geleer het? Waarvan sou jy meer wou weet, noudat jy hierdie projek gedoen het?)

Let Wel: Kernassesseringskriteria vir navorsingskomponent: gebruik die kriteria vir elke graad soos uiteengesit in die navorsingstaak. (Kriteria kan bygevoeg word om die kernkriteria meer toepaslik vir spesifieke take te maak.)

Kriterium 1
Formuleer vrae vir die projek.

Kriterium 2
Identifiseer en verkry toegang tot 'n verskeidenheid inligtingsbronne

Kriterium 3
Kennis en begrip van die tydperk

Kriterium 4
Geskiedkundige navraag en kommunikasie

Kriterium 5
Aanbieding

Kriteria vir die assessering van 'n mondelingegeskiedenisprojek
Kriterium 1

Vrae vir die onderhoud

  • Die vrae was oop
  • Die vrae was toepaslik en het inligting bekom wat toepaslik is op die oorkoepelende vraag
  • Daar was voldoende vrae.
Kriterium 2

Ondervraagde

  • Die persoon/persone met wie die onderhoud gevoer is, was geskik

Die biografiese besonderhede van die onderhoudpersoon/-persone is gegee
Kriterium 3

Voorbereiding en beplanning

  • Daar is bewys van 'n sorgvuldige voorbereiding vir die onderhoude.
  • Daar is bewys van projekbeplanning.

Alle voorbereiding en beplanningsnotas is ingesluit by die projek.
Kriterium 4

Aanbieding van die inligting uit die onderhoude

  • Die ondervraagde(s) is in 'n historiese konteks geplaas.
  • Die konteks vir die verstaan van die onderhoud(e) is gegee.
  • Die inligting uit die onderhoude is in 'n historiese konteks geplaas.
  • Die inligting uit die onderhoude is noukeurig getranskribeer (indien 'n bandopnemer gebruik is).
  • Die inligting uit die onderhoude is ontleed en samehangend georden en wys verskillende uitgangspunte uit, indien van toepassing.

Die aanbieding van die projek vir die klas was duidelik en doeltreffend
Kriterium 5

Eie denke
Kommentaar toon dieper denke oor die proses en die produk

9. KOMPETISIE VIR ONDERWYSERS
9.1 Van onderwysers van sekondêre skole wat aan die kompetisie deelneem sal verwag word om 'n werkplan te ontwikkel van hoe hulle beplan het en die Mondelingegeskiedenisprojek opgestel het in die klaskamer.
9.2 Van elke onderwyser sal verwag word om 'n aanbieding van sy/haar portefeulje voor 'n paneel van beoordelaars te lewer en voorbereid te wees op 'n paneelbespreking van sy/haar portefeulje.

OPVOEDERS MOET DIE VOLGENDE IN 'N PORTEFEULJE VIR DIE KOMPETISIE INSLUIT:

  • Hoe die mondelingegeskiedenisprojek in die klaskamer bekendgestel is.
  • Die erfenisprojek kan gekoppel word aan die plaaslike gemeenskap en die skool sou dit kon aanneem en skakel met die Suid-Afrikaanse Erfenisstigtingsagentskap (SAESA) vir sy beskerming en bewaring.
  • Leerders kan plakkate ontwikkel vir die erfenisterrein.
  • Watter verduideliking aan leerders gegee is oor die uitkies en benadering van moontlike onderhoudpersone, oor voorbereiding vir en afneem van onderhoude en die gebruik van die onderhoud as bewyse waaruit afleidings oor die deelname van daardie individu gemaak kan word.
  • Watter intervensies die onderwyser gebruik het om die leerders by te staan om die projek af te handel.
  • Wat die leerders na die onderwyser se mening geleer het uit die mondelingegeskiedenisprojek.
  • Sluit in 'n reeks voorbeelde van leerders se werk.
10. PROVINSIALE BEOORDELINGSPROSES
10.1 Die Provinsiale beoordeling vir die kies van die 5 leerders en 2 onderwysers vir die nasonale kompetisie sal plaasvind op 9 September 2011. Die plek sal bevestig word via die kurrikulumadviseur vir Sosiale Wetenskappe en Geskiedenis.
10.2 Die nasionale Departement van Basiese Onderwys sal verantwoordelik wees vir reis- en verblyfkoste vir deelnemende leerders en onderwysers gedurende die nasionale kompetisie in Pretoria vanaf 6 of 9 Oktober 2011.

11. Vir verdere inligting, skakel asseblief me N Dodgen by tel 021 467 9333 of e-pos ndodgen@pgwc.gov.za

12. Prinsipale word vriendelik versoek om die inhoud van hierdie minuut onder die aandag van die skoolbestuurspan en die betrokke onderwysers te bring.


GETEKEN: BK SCHREUDER
ADJUNK-DIREKTEUR-GENERAAL: KURRIKULUM- EN ASSESSERINGSBESTUUR
DATUM: 2011:05:26