1. Die nasionale Departement van Onderwys het, in samewerking met South African History Online, alle skole uitgenooi om deel te neem aan die Nasionale Skole Mondelingegeskiedenis-kompetisie vir die Nkosi Albert Luthuli-toekenning vir Jong Geskiedkundiges wat in 2005 van stapel gestuur is. Hierdie kompetisie vorm deel van die Departement se bydrae tot die onderrig en leer van Geskiedenis in skole.
2. Dit is ook deel van die Departement se voortgesette inisiatief om alle leerders aan te moedig om 'n begrip te vorm van die breë geskiedenis van Suid-Afrika en van die rykdom van die geskiedenis van hulle plaaslike gemeenskappe. Dit is ook 'n geleentheid vir die jong leerders om ondervinding op te doen in die ontwikkeling van belangrike navorsingsvaardighede.
3. Die kompetisie is oop vir alle leerders van graad 8 tot graad 11 en alle Geskiedenis- en Sosiale Wetenskappe-onderwysers van sekondęre skole.
4. Die Wes-Kaap Onderwysdepartement kondig met trots aan dat Yumna Jackson, 'n leeder van Bridgetown Hoërskool, die nasionale kompetisie in 2008 gewen het en dat mnr Louis Marais van Wolseley Hoërskool derde geplaas is in die kompetisie vir onderwysers.
5. Kompetisie vir leerders
5.1 Leerders en onderwysers word uitgenooi om die South African History Online-webtuiste te besoek by www.sahistory.org.za vir inligting oor mondelingegeskiedenisnavorsing.
5.2 Leerders moet navorsing doen en 'n aanbieding of dokumentęre film of video maak oor een van die volgende onderwerpe:

  1. Die veranderende erfenislandskap van Suid-Afrika. Leerders kan die geskiedenis van 'n erfenisplek ondersoek, en wat die betekenis daarvan is vir die geskiedenis van die dorpie, dorp of streek. Hulle kan fokus op begraafplase, monumente en standbeelde, en hoe plaaslike inwoners hierdie plekke interpreteer;
  2. As alternatief kan leerders twee erfenisplekke in een dorp of stad ondersoek; een wat die periode voor 1994 verteenwoordig, en die ander nasionale eenheid en versoening in demokratiese Suid-Afrika na 1994;
  3. Leerders kan ook 'n onverklaarde erfenisplek ondersoek en 'n portefeulje voorlę wat weer na die South African Heritage Resources Agency gestuur kan word;
  4. Die geskiedenis van my skool: Die leerder kan onderhoude voer met lede van die gemeenskap wat te doen gehad het met die stigting van die skool. Hulle kan ook vorige leerders van die skool ondervra en vasstel hoe die skool by die plaaslike geskiedenis inpas;
  5. Betekenisvolle plekke van aanbidding: Leerders kan lede en leiers van geloofsgebaseerde organisasies ondervra en die geskiedenis van geestelike plekke van aanbidding ondersoek. Hierdie plekke kan 'n berg, rivier, gebou of oop veld wees;
  6. Die vlugtelinge in Suid-Afrika: Suid-Afrika het baie mense vanaf verskillende plekke van die węreld aangelok, veral na die begin van demokrasie in 1994. Die meerderheid van hierdie vlugtelinge het hulle lande verlaat op soek na 'n beter lewe en ander weer was slagoffers van politieke vervolging in hulle eie lande. Leerders kan die posisie van vlugtelinge in Suid-Afrika ondersoek en aanbevelings maak oor hoe vlugtelinge behandel moet word in 'n land wat die menseregtekultuur steun. Leerders moet vlugtelinge sowel as plaaslike inwoners ondervra;
  7. Die geskiedenis van vervoer: Vervoerstelsels maak 'n belangrike deel uit van die land se sosiale en ekonomiese ontwikkeling. Suid-Afrika het verandering en ontwikkeling in vervoer belewe oor 'n periode van tyd;
    So, bv. kan leerders onderhoude voer met ouers of grootouers wat die spoorwegstelsel gebruik het tydens die twintigste eeu en hulle sou ook kon ondersoek hoe die plaaslike ekonomie met die spoorweë geskakel het. Die spoorweë was byvoorbeeld ook 'n belangrike werkverskaffer in die vorige eeu en hulle kan ook onderhoude voer met vorige werknemers van die spoorweë. Leerderprojekte sou ook verlate spoorwegstasies en nedersettings kon dek;
    Leerders kan ook die instelling van van bus- en taxidienste in hulle plaaslike omgewing ondersoek;
  8. Die geskiedenis van 'n sport- of kulturele groep: Sport- en kultuurklubs het bygedra tot die vorming van baie mense se karakters. So is daar bv. sokker-, tennis- en netbalklubs in dorpe en dorpies. Leerders kan ouer lede van spanne ondervra en vasstel hoe daardie spanne gestig is en hoe hulle die lewes van baie mense in die gemeenskap gevorm het;
  9. Onbesonge helde en heldinne: Die rol van gewone mans en vroue in ontwikkeling. Leerders kan fokus op daardie mense wat nooit in die openbaar erkenning gekry het nie.
5.3 Let asseblief op die volgende:
  • Die projek moet op mondelinge geskiedenisnavorsing gebaseer wees;
  • Leerders moet gehelp word met hulle keuse van persone kies met wie onderhoude gevoer gaan word;
  • Leerders moet sterk aanbeveel word om 'n persoon of persone uit hulle plaaslike gemeenskap te kies;
  • Beoordeling sal plaasvind op grond van die gehalte van die navorsing eerder as op grond van die wyse van aanbieding;
  • Die aanbieding mag in enige van die amptelike tale wees.
6. Kompetisie vir Onderwysers
6.1 Onderwysers wat vir die kompetisie inskryf, moet 'n werksplan indien oor hoe hulle die mondelingegeskiedenis-projek beplan en in die klaskamer opgestel het.
6.2 Onderwysers moet hulle portefeuljes formeel voorlę aan 'n beoordelaarspaneel en moet voorberei wees om aan 'n paneelbespreking oor die portefeulje deel te neem.
6.3 Opvoeders moet die volgende in 'n portefeulje vir die kompetisie insluit:

  • Hoe die mondelingegeskiedenis-projek in die klaskamer bekendgestel is;
  • Watter verduideliking aan leerders gegee is oor die kies en benadering van moontlike onderhoudpersone, oor voorbereiding vir en afneem van onderhoude en die gebruik van die onderhoud as bewyse waaruit afleidings oor die deelname van daardie individu gemaak kan word;
  • Watter intervensies die onderwyser gebruik het om die leerders by te staan om die projek af te handel;
  • Wat die leerders na die onderwyser se mening geleer het uit die mondelingegeskiedenis-projek.
7. Beoordeling
7.1 Beoordeling sal op 4 en 5 September 2009 op 'n provinsiale vlak plaasvind en op 24 - 26 September 2009 by 'n nasionale geleentheid plaasvind.
7.2 Beoordelaarspanele wat bestaan uit geskiedkundiges en erfeniswerkers sal vir die provinsiale en nasionale beoordeling aangestel word.
8. Die nasionale geleentheid
8.1 Drie leerders van sekondęre skole in elke provinsie sal as Nkosi Albert Luthuli Jong Geskiedkundiges gekies word om die provinsie by die nasionale geleentheid in September 2009 te verteenwoordig. Leerders sal by die geleentheid 'n mondelinge voordrag moet lewer oor hulle navorsing en sal 'n uitgedrukte afskrif van die navorsingsopstel aan beoordelaars moet voorlę.
8.2 Een onderwyser uit elke provinsie sal gekies word om deel te neem aan die nasionale geleentheid in September 2009. Onderwysers moet hulle werk aan 'n beoordelingspaneel voorlę
9. Kriteria vir leerderbeoordeling is hierby aangeheg.
10. Indien u skool vir hierdie kompetisie wil inskryf, vul asseblief die aangehegte registrasievorm in en faks of e-pos dit aan die AOO-Sosiale Wetenskappe- of die VOO Geskiedenisadviseur by u distrikskantoor wat verdere inligting sal verskaf oor die beoordelingsproses.


GETEKEN: SM NAICKER
HOOF: ONDERWYS
DATUM: 2009:08:07

Kriteria vir kompetisie vir leerders  (grootte: 22 KB)
Registrasievorm vir Nkosi Albert Luthuli-toekenning vir jong geskiedkundiges  (grootte: 18 KB)