1. Inleiding
1.1 Hierdie omsendbrief moet saam met omsendbriewe 0099/2000 en 0031/2012 (Bylae A) gelees word en vervang nie die voorafgenoemde omsendbriewe nie.
1.2 Die Wes-Kaap Onderwysdepartement (WKOD) en onderwysvakbonde is bekommerd oor die misdaadvlak in ons skoolgemeenskappe. Die Regulasies vir Veiligheidsmaatreëls by Openbare Skole bepaal dat verskeie rolle, verantwoordelikhede en aksies ten opsigte van sake aangaande veiligheid en sekuriteit van openbare skole gevolg moet word. Vind asseblief aangeheg die relevante wetgewende raamwerk as Bylae B.
1.3 Hierdie omsendbrief het ten doel om skole aan die funksies van Veilige Skole en die rolle en verantwoordelikhede van verskeie rolspelers ten opsigte van veiligheid en sekuriteit by skole te herinner. Vind asseblief aangeheg die lys van verskeie belanghebbendes as Bylae C.

2. Veilige Skole se doelwitte

Veilige Skole het 'n drieledige strategie wat aan die vyf program-areas gekoppel is.

2.1 Die drieledige strategie bestaan uit die volgende:

  1. Misdaadbeheer deur die omgewing aan te pas, byvoorbeeld, gedeeltelike omheining (minder as 30 meter), diefwering, alarms en gewapende reaksie.
  2. Voorkoming van misdaad deur op houding- of gedragsveranderinge te fokus (ontwikkelingsprogramme vir leerders, opvoeders en ouers).
  3. Sistemiese programme wat op sistemiese ontwikkeling, gemeenskapsverhoudings en doeltreffende vennootskappe fokus (vennootskappe met ander departemente en nie-regeringsinstellings en gemeenskapsverhoudings).
2.2 Die vyf program-areas het ten doel om:

  1. veiligheid- en sekuriteitsmeganismes by die skool te verbeter (die leidende departement is die WKOD 'n beheerliggame, skoolbestuurspanne (SBS'e), verteenwoordigende leerderraad (VLR) en skoolveiligheidskomitees (SVK's));
  2. bestuurstelsels vir skoolveiligheid te verbeter (die leidende departement is die WKOD (Veilige Skole)).
  3. toepaslike wetstoepassing te fasiliteer (die leidende departement is die Suid-Afrikaanse Polisiediens (SAPD)).
  4. 'n samewerkende skoolgemeenskapskultuur met 'n gemeenskapsgeorienteerde probleemoplossingsbenadering te bou (die leidende departement is die Departement van Gemeenskapsveiligheid (DvGV)).
  5. middelmisbruik te verminder (die leidende departement is die Departement van Maatskaplike Ontwikkeling (DMO)).

Let asseblief daarop dat die WKOD 'n ondersteuningsrol in die program-areas speel waar ander departemente die voortou neem.


3. Veilige Skole se dienste

Die volgende Veilige Skole-dienste is beskikbaar:

3.1 Beroepgesondheid en -veiligheid (BGV)-opleiding

  • Om opvoeders in staat te stel om planne te ontwikkel om risiko's te verminder en watter stappe in 'n noodgeval gevolg behoort te word.
  • Instelling van 'n funksionele skoolveiligheidskomitee (SVK).
  • Opleiding van Beroepsgesondheid en -veiligheidskomitee.
  • Ontwikkeling van 'n veiligheids-/gebeurlikheidsplan, 'n rampbestuurvoorbereidingsplan, 'n besigheidkontinuiteitsplan en 'n voorbereidingsplan vir nywerheidsoptrede.
3.2 Opleiding vir middelmisbruik

  1. Dwelmtoetsing
    • Voorsiening van multipaneel-dwelmtoetsapparate met opleiding oor hoe om dit te gebruik en hoe om rekords te behou.
    • Om gebruikers vroegtydig op te spoor en in ontwikkelingsprogramme te plaas.
    • Om die prestasie van geidentifiseerde skole deur middel van geteikende bystand en ondersteuning te verbeter.
  2. Visentering (deursoeking) en beslaglegging
    • Organiseer werksessies oor die riglyne vir willekeurige visentering en beslaglegging.
    • Om alle onsekerhede en grys areas aan te spreek.
    • Om 'n herstellende benadering deur middel van lewensvaardighede en afleidingsprogramme te verseker sodat leerders verantwoordelikheid vir hulle lot kan neem.
3.3 Konflikhantering en portuurbemiddeling

  • Om opvoeders en leerders met die nodige vaardighede toe te rus om konflik op 'n opbouende manier te hanteer.
  • Om leerders te leer om portuurbemiddelaars in plek te hê.
  • Om skole in die bestuur van leerderkonflik by te staan.
  • Om 'n positiewe verandering in die gedrag by die skool te skep.
3.4 Jeugontwikkeling

  • Die voorsiening van lewensvaardighede vir risiko-leerders is, om moontlike probleme te voorkom, of om bestaande situasies ten opsigte van tienerswangerskap, seksualiteit, seksuele mishandeling, dwelmmisbruik, geslagsongelykheid, geslagsgebaseerde geweld, MIV en vigs, rassisme en ander maatskaplike probleme beter te hanteer.
  • Deel inligting met leerders.
  • Uitreik na skoolgemeenskappe deur geintegreerde vakansie- en naskoolse programme.
  • Om 'n positiewe invloed op leerders en gemeenskappe te wees.
  • Ontwikkeling van terug-skool-toe-programme.
  • Vestiging van funksionele jeugklubs. Jeugklubfunksie soos 'n substruktuur van die Verteenwoordigende Leerderraad (VLR).
  • Organisering van jeugkampe.
3.5 Trauma-ondersteuning - gespesialiseerde ondersteuning word in die geval van trauma voorsien.
3.6 Opvoedkundige inrigtings word aangemoedig om toegang tot die ondersteuning wat deur Veilige Skole aangebied word, te verkry en van die bogenoemde dienste (opleiding, programme en ondersteuning) gebruik te maak deur skriftelik via die Veilige Skole-distrikskoordineerder aansoek te doen. Die voorafgenoemde aansoeke moet die veiligheidsbehoeftes van die betrokke inrigting insluit.

4. Trauma-ondersteuningsbaan en kommunikasieprotokol
4.1 Ten einde trauma-ondersteuning te fasiliteer, moet die volgende funksies deur die betrokke rolspelers nagekom word:

  1. Die prinsipaal -

    • kommunikeer met die Veilige Skole-inbelsentrum;
    • lei die skool se veiligheidskomitee om die situasie te ontlont (ingryping);
    • kontak die familie van die oorledene of beseerde;
    • lig die kringbestuurder en beheerliggaam in (voorsien inligting);
    • is sigbaar en ondersteunend;
    • voorsien akkurate inligting aan leerders, personeel en ouers;
    • ruim gerugte uit die weg deur opgedateerde feitelike inligting te voorsien; en
    • stel gepaste terugvoer saam.

  2. Die skoolveiligheidskomitee (beheerliggaamsubkomitee) skakel met -

    • Veilige Skole-inbelsentrum
    • SAPD
    • Mediese personeel
    • Ouers
    • Prinsipaal

  3. Die skoolgebaseerde ondersteuningspan (SGOS)/opvoeder (is opgelei om die eerste vlak van psigososiale ondersteuning te bied) -

    • dra deurlopende inligting, soos deur die prinsipaal verskaf, oor.
    • reageer op 'n ouderdomgepaste wyse op die geaffekteerde klas;
    • bespreek die verwysing van leerder/s wat berading by die SGOS kan versoek;
    • verskaf aktiwiteite om trauma te verminder en druk emosies deur middel van kunswerke, musiek, skryf, ens. uit;
    • voeg die traumatiese voorval by die kurrikulum; en
    • moedig ouers aan om ondersteuning aan hulle kinders regdeur hierdie verrigtinge te voorsien.

  4. Die Veilige Skole-inbelsentrum -

    • dien as 'n koordinerende sentrum waaruit verwysings na toepaslike agentskappe gemaak word en waarvandaan noodsaaklike inligting onder die betrokke partye versprei word;
    • persone ontvang aanlyn-berading tydens krisisoproepe en in nie-krisis-gevalle word persone wat inbel, na die beradingsagentskappe van die Wes-Kaap Onderwysdepartement, nie-regeringsorganisasies en gemeenskapsgebaseerde organisasies verwys, waar nodig.
    • kan via die tolvrynommer 0800 45 46 47 gekontak of ge-e-pos word by safeschools.wced@westerncape.gov.za ten opsigte van die volgende:
      • noodgevalle/krisisse (bv. bendegeweld, trauma)
      • misdaad by skole (bv. inbraak en vandalisme, roof, diefstal, fisiese aanranding, ens.)
      • misbruik (bv. fisiese, emosionele, lyfstraf, middels, seksuele teistering, seksuele mishandeling, verkragting, kinderhandel, kinderverwaarlosing).
      • algemene navrae (bv. tienerswangerskap/aborsie, beheerliggaamkwessies - suspensie, skorsing, gedragsprobleme, skooluniform, registrasie van leerders, verpligte skoolbywoning en skoolgelde, MIV/vigs, ens.).

  5. Die Veilige Skole- koordineerder (by die distrikskantoor gebaseer) -

    • maak hom-/haarself beskikbaar en kanselleer alle ander aktiwiteite;
    • skakel met Bestuurder: Leerderondersteuning (senior opvoedkundige sielkundige en/of toesighouer vir Maatskaplike Dienste) ten opsigte van ondersteuningsplan;
    • som die situasie en die aard van die vereiste ondersteuning wat benodig word, op (in samewerking met die Hoof: Leerderondersteuning);
    • skakel met Veilige Skole-inbelsentrum;
    • ondersteun skoolgemeenskappe in hulle pogings om weer beheer oor die situasie te verkry;
    • vra bystand van en fasiliteer die koordinering van wetstoepassingsagentskappe;
    • voorsien bygewerkte inligting aan alle betrokkenes;
    • stel intervensieprogramme bekend om oorsake te identifiseer, en voorsorgmaatreels om enige situasie te beheer.
    • uitbreiding of byvoeging van enige nodige fisiese sekuriteitsinfrastruktuur;
    • doen verslag aan die Bestuurder: Strategiese, Inligting-, Beheer en Mensbestuur (SIBMB);
    • hou kringbestuurder op hoogte; en
    • hou 'n rekord van leerders en personeel wat geaffekteer is en voorsien opvolgondersteuning.

  6. Bestuurder: Leerderondersteuning (by die distrikskantoor gebaseer) -

    • som die situasie en die aard van die vereiste ondersteuning/intervensie wat benodig word, op (in samewerking met die Veilige Skole-koordineerder);
    • kontak die senior opvoedkundige sielkundige en/of die toesighouer vir maatskaplike dienste;
    • bestuur die psigososiale ondersteuningsplan in samewerking met die senior opvoedkundige sielkundige en/of toesighouer vir maatskaplike dienste;
    • fasiliteer ondersteuning van lede van die spesiale leerderonderrig- ondersteuningspan (GLOO) om kruisgrensondersteuning te bied.
    • dien 'n skriftelike ondersteuning by die Veilige Skole-inbelsentrum in indien addisionele ondersteuning benodig word; en
    • doen verslag aan die kringbestuurder.

  7. Senior opvoedkundige sielkundige en/of toesighouer vir maatskaplike dienste (by die distrikskantoor gebaseer) -

    • maak hulself so gou as moontlik beskikbaar en tree dieselfde dag al met die skool in verbinding;
    • stel 'n sielkundige/s en/of maatskaplike werker/s aan om die leerders en opvoeders te ondersteun;
    • lig die skool dienooreenkomstig oor die voorgestelde ondersteuningsplan in;
    • vind terapielokale vir ontlonting/berading;
    • hou rekord van die leerders en personeel wat geaffekteer is, bied opvolgondersteuning en deel die inligting met die relevante professionele vennote in die beste belang van die kind; en
    • doen verslag aan die Hoof: GLOO.

  8. Kringbestuurder (by die distrikskantoor gebaseer) -

    • monitor en bied bestuursondersteuning aan prinsipaal/skool; en
    • hou distriksdirekteur ingelig.

  9. Distriksdirekteur -

    • hou toesig oor die ondersteuning aan skole; en
    • hou die Hoofdirekteur: Distrikte, ingelig.

  10. Veilige Skole-veldwerkers - voorsien ondersteuning aan die Veilige Skole-koordineerder.

  11. Bestuurder: SIBMB (by die distrik gebaseer) -

    • gee die Veilige Skole-koordineerder opdrag om oorkoepelende verantwoordelikheid vir die beheer en koordinering te neem.
    • gee kringbestuurder opdrag om saam met prinsipaal te werk; en
    • doen verslag aan distriksdirekteur.
5. Bring asseblief die inhoud van hierdie omsendbrief onder die aandag van alle personeellede.

6. Ek wil graag 'n beroep doen op alle betrokkenes om te help om ons skole 'n veilige omgewing vir al ons kinders te maak. Sodoende kan onderrig en leer van goeie gehalte ten alle tye plaasvind.


GETEKEN: BK SCHREUDER
HOOF: ONDERWYS
DATUM: 2017:02:17

Bylae A: "Circular 31 of 2012"  (grootte: 68 KB)
Bylae B: "Relevant Legislation, Policies, Documents, Manuals"  (grootte: 46 KB)
Bylae C: "Stakeholders"  (grootte: 24 KB)