1. ISiqendu 6B soMthetho wezeNgqesho yooTitshala, 1998, (uMthetho 76 ka-1998) (Employment of Educators Act, (EEA), 1998) (Act 76 of 1998) sibonelela ngokutshintshwa kwemeko yengqesho yootitshala yethutyana/yokuqeshwa ngokwemvumelwano (temporary/contract) itshintshelwe kwingqesho esisigxina.

Utitshala ongesosigxina ngutitshala ngoku oqeshwe kwiSithuba seNqanaba 1 esivunyiweyo nesingenamntu esixhaswa ngemali oqeshwe kwisithuba sethutyana ithuba eliqingqiweyo (closed period). Le nkcazo ayisebenzi kootitshala abaqeshwe kwizithuba zonyuselo-sikhundleni ezingenamntu ezixhaswa ngemali (vacant substantive promotion posts), ababambeleyo, okanye kootitshala abambele ezindaweni zootitshala abaqeshwe isigxina abangekhoyo emsebenzini, ngenxa yaso nasiphi na isizathu.

Ootitshala abasele balifumanayo ithuba lokusebenza ixesha elide kwezemfundo, umzekelo, abo badla umhlala-phantsi (nakoluphi na udidi), abayekisiweyo emsebenzini ngenxa yokungabinampilo okanye abathathe iphakheji yokuyeka ngokuzithandela yalo naluphi na uhlobo, ababandakanywa kule miqathango iqulethwe kule setyhula.

Ootitshala abalahlayo kwinkonzo yomsebenzi wokufundisa (kuzwelonke okanye kumaphondo) banokuqwalaselelwa ukutshintshwa kwemeko yengqesho yabo yethutyana/yokuqeshwa ngokwemvumelwano itshintshelwe kwingqesho esisigxina emva kwethuba leenyanga ezilishumi elinambini emva kokuba beyishiyile inkonzo. Kucelwa ufunde umhlathi 3.3 apha ngezantsi.

Izithuba ezazipapashwe kuluhlu lwezithuba ngo-2014 nango-2015, yaye zibe zingekazaliswa, nazo zinokuqwalaselelwa ukuzaliswa isigxina ngokwemiqathango equlethwe kule setyhula.

2. Ukutshintshwa kwengqesho yethutyana itshintshelwe kwingqesho esisigxina kwenziwa ngokwesigqibo enelungelo lokusenza iNtloko yeSebe leMfundo.

3. Ngokuthetha-thethana nemibutho yootitshala enabameli bayo kwi-Provincial Education Labour Relations Council, iSebe leMfundo leNtshona Koloni (WCED) lazamkela ezi khrayitheriya zilandelayo zokutshintshwa kwemeko yengqesho yootitshala yethutyana, itshintshelwe kwingqesho esisigxina ngokweSiqendu 6B soMthetho weNgqesho yooTitshala (EEA) ka-1998.
3.1 Ukuqeshwa ngokusisigxina makwenziwe kwisithuba seNqanaba 1 esixhaswa ngemali kwaye isithuba eso masibonakaliswe kwinani lezithuba ezivunyiweyo zootitshala ezabelwe isikolo.
3.2 Utitshala ochaphazelekayo ngexesha lokufaka isicelo sokutshintshwa kwemeko yengqesho, makabe ngoqeshwe kwisithuba sethutyana, kangangethuba eliqhubekekayo kunyaka omnye ubuncinane.
3.3 Utitshala makazanelise ezi khrayitheriya zilandelayo ukwenzela ukuba aqwalaselelwe ukutshintshwa kwemeko yengqesho yakhe yethutyana/yemvumelwano itshintshelwe kwingqesho esisigxina ngokuthi:

  • abe namabanga oqeqesho ezemfundo,
  • abe uyazifezekisa iimfuno ezisisiseko zesithuba ekuya kutshintshelwa kuso ingqesho yakhe; kwaye
  • Ootitshala abalahlayo kwinkonzo yomsebenzi wokufundisa (kuzwelonke okanye kumaphondo) banokuqwalaselelwa ukutshintshwa kwemeko yengqesho yabo yethutyana/yokuqeshwa ngokwemvumelwano itshintshelwe kwingqesho esisigxina emva kwethuba leenyanga ezilishumi elinambini emva kokuba beyishiyile inkonzo.
4. Ootitshala abaqeshwe ithutyana /ngokwemvumelwano abanqwenela ukwenza isicelo sokutshintshwa kwengqesho yethutyana itshintshelwe kwingqesho esisigxina ngokweSiqendu 6B se-EEA, ka-1998, mabafake ifom DPE1 ezalisiweyo (Ifom yesicelo somsebenzi) kunye neleta echaza izizathu zoko, nemayiqale igqithe kwibhunga lolawulo, ukuya kwiSebe iWCED. Izicelo mazithunyelwe kule dilesi ilandelayo:

Directorate: Recruitment and Selection Centre
Western Cape Education Department
Private Bag X9183
Cape Town
8000


5. Izicelo zokutshintshwa kwezithuba zengqesho yethutyana zitshintshelwe kwizithuba ezisisigxina ziya kuqwalaselwa kuphela ukuba zikhatshwa bubungqina obuvela kwibhunga lolawulo nakwinqununu bokuba:
5.1 abakho ootitshala abangaphezu kwemfuneko abafumanekayo; yaye
5.2 akafumanekanga utitshala osanda kufumana amabanga emfundo okanye akakho utitshala onokugayelwa ukuqeshwa kweso sithuba.

6. Apho ibhunga lolawulo lingakuxhasiyo ukutshintshwa kwemeko yengqesho yethutyana/yemvumelwano katitshala itshintshelwe kwingqesho esisigxina, ibhunga lolawulo malingenise incwadi ebhaliweyo enezizathu ezamkelekileyo ezicacisa ukuba kungani na kungaxhaswayo ukutshintshwa kwengqesho.

7. Ootitshala ababambeleyo abasemsebenzini (serving substitute educators) banako ukuqwalaselelwa ukuqeshwa isigxina, ngokwemiqathango ecaciswe kule setyhula, ukuba isithuba eso sithe sangabi namntu lo gama babambeleyo kuso yaye utitshala makabe uyazifezekisa iimfuno ezimiselweyo. Makaqinisekise amabhunga olawulo neenqununu ukuba kusebenza imiqathango yokungabandakanywa kootitshala abathile echazwe kumhlathi 1.

8. ISebe iWCED liye layiqwalasela kwakhona indlela esisetyenziswa ngayo kude kube ngoku iSiqendu 6B soMthetho we-EEA, ka-1998, yaye liyangqina ukuba inkqubo yokutshintshwa kwengqesho ngokweSiqendu 6B se-EEA, ka-1998, njengoko kucacisiwe, iyakuvumela ukutshintshwa kwengqesho jikelele.

9. Imiqathango equlethwe kule setyhula ayichatshazelwa yimiqathango equlethwe kumhlathi 7 weSetyhula 0042/2015 yomhla we-20 Agasti 2015, oko kukuthi kusebenza kuqala imiqathango equlethwe kule setyhula kunemiqathango yeSetyhula 0042/2015 yomhla we-20 Agasti 2015 ngokumalunga nokutshintshwa okuchaphazelekayo kohlobo lwengqesho yemvumelwano/yethutyana yootitshala, itshintshelwe kwingqesho esisigxina.

10. Kucelwa iinqununu ziqinisekise ukuba le setyhula yaziswa amabhunga olawulo azo nootitshala bonke abayinxalenye yabasebenzi babo, ngokukodwa abo baqeshwe ithutyana okanye ngokungesosigxina kunye/okanye ababambeleyo.

11. Le setyhula isebenza kwizikolo zikarhulumente eziqhelekileyo nakwizikolo zikarhulumente zemfundo eneemfuno ezizodwa.


ISAYINWE: NGU-PA VINJEVOLD
INTLOKO: YESEBE LEMFUNDO
UMHLA: 2015:10:08

"Employment of Educators Act (EEA), 1998 (Act 76 of 1998)"  (ubukhulu: 160 KB)
"Verification Certificate"  (ubukhulu: 63 KB)