1. AGTERGROND
1.1 Die Lid van die Uitvoerende Raad (LUR) het, soos voorgeskryf deur wetgewing, oorleg gepleeg met die werknemerspartye in die Provinsiale Raad op Arbeidsverhoudinge in die Onderwys (PRAVO) en die erkende skoolbeheerliggaamverenigings in hierdie provinsie, oor die mandjie bekostigbare opvoederposte wat vir onderwysinrigtings van die Wes-Kaap Onderwysdepartement (WKOD) beskikbaar is. Hy het vir 2009 die aantal bekostigbare opvoederposte met 305 vermeerder, in vergelyking met die aantal poste wat in 2008 beskikbaar was.
1.2 Die diensstate van openbare gewone skole is bepaal ingevolge die hersiene postevoorsieningsnorme soos goedgekeur deur die Hoofde van Onderwysdepartemente-komitee (HODKOM) in 2007 wat gevolg het op die jongste veranderinge aan die graad 12-kurrikulum. Die gewigtoekennings in graad 12 het verander as 'n gevolg van die veranderinge aan die graad 12-kurrikulum,
1.3 Voor 2005 is diensstate vir openbare spesiale skole elke 3de jaar uitgereik. Sedertdien word diensstate vir daardie sektor elke jaar uitgereik.
1.4 Die WKOD het, soos voorgeskryf deur wetgewing, oorleg gepleeg met die werknemerspartye in die PRAVO en die erkende skoolbeheerliggaamverenigings in hierdie provinsie oor die diensstate van openbare gewone skole en openbare spesiale skole.
2. MAATREËLS (BREË BEGINSELS)
2.1 POSSTRUKTUUR

Die posstruktuur en beskrywings vervat in Kollektiewe Ooreenkoms 4/2003 van die Raad op Arbeidsverhoudinge in die Onderwys (RAVO) is van toepassing op diensstate. U aandag word duidelikheidshalwe gevestig op die feit dat die resolusies in die Beroepspesifieke Dispensasie vir Opvoeders (BSD) (Kollektiewe Ooreenkoms 1 van 2008 van die RAVO) nie die diensstate van openbare skole vir 2009 beïnvloed het nie.

2.2 SKOOLGRADERING

Skole word gegradeer ooreenkomstig die Skoolgraderingsnorme soos vervat in Kollektiewe Ooreenkoms 3/2006 van die RAVO. Sien asseblief ook paragraaf 2.1 hierbo.

2.3 POSTE WAT VERVAL OP 31 DESEMBER 2008
2.3.1 Ingevolge die maatreëls van die Hersiene Posverspreidingsmodel (HPVM), moet openbare gewone skole en openbare spesiale skole van hulle diensstate voorsien word voor die einde van September van die voorafgaande jaar. Dit beteken dat alle opvoederdiensstate van toepassing op die 2008-akademiese jaar wat uitgereik word aan openbare gewone skole en openbare spesiale skole, sowel as alle addisionele poste wat gedurende 2008 geskep is as gevolg van óf 'n toename in leerderinskrywings óf die kurrikulumbehoeftes van 'n inrigting, aan die einde van 2008 sal verval.
2.3.2 Die ad hoc-poste (bo en behalwe die poste wat op die vaste diensstaat van 'n openbare skool voorkom) wat aan skole toegestaan is gedurende 2007 vir gebruik in 2008 om te verseker dat sekere openbare gewone skole 'n leerder:opvoeder-verhouding het van 33:1 (sekondêre skole) of 37,5:1 (primêre skole), verval ook aan die einde van 2008.
2.4 AD HOC-TOEKENNING: 458 AD HOC-POSTE (POSVLAK 1-POSTE)

Die WKOD kondig graag aan dat, met die toename in die oorhoofse aantal bekostigbare poste, dit nou moontlik is om die ad hoc-poste vir 2009 te behou. Dit sal aan skole toegeken word soos hieronder uiteengesit:

2.4.1 Vierhonderd agt en vyftig (458) poste is vir 2009 goedgekeur, wat op 'n ad hoc-grondslag aan skole toegeken sal word bo en behalwe die vaste diensstate.
2.4.2 Die volgende is in berekening gebring by die toekenning van hierdie 458 addisionele ad hoc-poste aan openbare gewone skole (met behoorlike inagneming van elke inrigting se vaste diensstaat vir 2009):

(a) Waar die model minder as 6 opvoederposte aan 'n klein sekondêre skool toegeken het, het ons die opvoederposte tot 6 aangevul. Indien die skool byvoorbeeld vir 4 onderwysers in aanmerking gekom het, het ons 2 ekstra poste aan die skool toegeken.
(b) Waar die model minder as 6 opvoederposte aan 'n sekondêre fase van 'n gekombineerde skool toegeken het, het die WKOD die opvoederposte tot 6 in die sekondêre fase aangevul. So bv. , indien die skool vir 4 onderwysers in die sekondêre fase gekwalifiseer het, is daar 2 ekstra poste aan die skool toegeken.
(c) Sewe-en-twintig (27) poste is aan sommige eenpersoonskole toegeken.
(d) Die res van die ad hoc-poste is aan skole toegeken met 'n leerder:opvoeder-verhouding van meer as 33:1 in sekondêre skole en meer as 37:1 in primêre skole tot die goedgekeurde aantal ad hoc-poste uitgeput is.

2.4.3 Die ad hoc-poste wat (bo en behalwe die poste wat op die vaste diensstaat van 'n openbare skool voorkom) aan skole toegestaan is vir gebruik in 2009 om te verseker dat sekere openbare gewone skole 'n leerder:opvoeder-verhouding het van 33:1 (sekondêre skole) of 37,5:1 (primêre skole), verval aan die einde van 2009. Dit beteken dat hierdie poste nie permanent is nie.
2.4.4 Die WKOD behou die reg voor om enige ad hoc-toekenning te herbereken indien die inligting oor 'n skool, soos vervat in die SOBIS-aanlynopname van Maart 2008, nie korrek is nie.

L.W. Nege-en-dertig (39) ad hoc-poste is toegeken as rondreisende poste by meer as nege-en-dertig skole in die provinsie.

Dertien (13) poste vir die vak Inligtingstegnologie (IT) is aan 13 skole dwarsoor die provinsie toegeken sodat hulle as rekenaarsentra kan dien. Hierdie rekenaarsentra moet nie net hierdie pos gedurende skooltyd gebruik om hulle eie leerders te onderrig nie, maar moet ook smiddae klasse vir leerders van naburige skole aanbied wat die vak neem, maar nie onderwysers by die skole het wat IT kan aanbied nie. Die name van hierdie rekenaarsentra is op versoek beskikbaar van die Direktoraat: Kurrikulum VOO.

2.5 TOEKENNING: FOKUSSKOOLPOSTE
2.5.1 Elf (11) opvoederposte is addisioneel toegeken by die 2008-fokuspostoekenning. Sewe-en-vyftig (57) permanente fokusskoolposte is dus toegeken aan sekere fokusskole bo en behalwe die vaste opvoederdiensstate vir 2009.
2.5.2 Hierdie poste moet uitsluitlik gebruik word vir die doel waarvoor hulle toegeken is en moet die doelwitte van die Fokusskool-inisiatief bevorder. Daar moet toegesien word dat geskikte, professioneel gekwalifiseerde onderwysers gewerf word vir hierdie poste. Indien dit nie moontlik is om 'n geskikte gekwalifiseerde onderwyser te werf nie, kan 'n onderwyser met die vereiste ondervinding in die vakgebied in aanmerking kom vir aanstelling, mits 'n volledige, skriftelike stawing ingedien word.
2.5.3 Met die oog op verbetering van onderwys en slaagsyfers, is daar aan sekere WWT-fokusskole een addisionele ad hoc-pos (Posvlak 1) toegeken, veral in Wiskunde en Fisiese Wetenskappe.
2.5.4 Die aantal toegekende fokusskoolposte vir 2009 word aangedui in die diensstatebrief aan die inrigting.
2.6 DINALEDI-SKOOLPOSTE
2.6.1 Die wyse waarop addisionele poste aan Dinaledi-skole toegeken is (bo en behalwe die vaste diensstaat van daardie betrokke Dinaledi-skool) bly dieselfde.
2.6.2 Hierdie poste sal nie in berekening gebring word by die bepaling van die getal bevorderingsposte wat aan 'n skool toegeken word nie.
2.7 POSTE VIR DIE GRONDSLAGFASE
2.7.1 Soos voorheen gemeld, sal die totale aantal bekostigbare poste vanaf 1 Januarie 2009 met 305 vermeerder word. Na oorlegpleging met die betrokke belanghebbendes, is daar besluit dat 150 van die 305 poste aan die Grondslagfase van skole toegeken sal word. Die oogmerk hiermee is om geletterdheid en gesyferdheid in ons primêre skole te verbeter.
2.7.2 Die toekenning van poste op die vaste diensstate van skole met 'n Grondslagfase sal op die normale manier geskied, waarna verdere gewig aan die leerders in die Grondslagfase toegeken sal word, wat daartoe kan lei dat baie skole met 'n Grondslagfase ('n) addisionele Posvlak 1-pos(te) sal ontvang.
2.7.3 Hierdie addisionele Posvlak 1-poste mag slegs in die Grondslagfase van die skool gebruik word.
2.7.4 Dit beteken dat alle betrokke skole ten minste die aantal Grondslagfase-poste moet hê wat normaalweg aan die skool toegeken word PLUS die ad hoc-Grondslagfase-pos(te) wat toegeken is as gevolg van bogenoemde gewigtoekenning aan die Grondslagfase-leerders.
2.7.5 Die addisionele Posvlak 1-pos(te) wat toegeken is, mag op 'n permanente grondslag gevul word.
2.7.6 Hierdie poste sal nie in berekening gebring word by die bepaling van die getal bevorderingsposte wat aan 'n skool toegeken word nie.
2.8 GRAAD 9-LEERDERS: BEPALING VAN DIENSSTATE
2.8.1 Toe die beleid oor inskrywingsouderdom aan die begin van 2000 gewysig is, het dit daartoe gelei dat ongeveer 22 000 minder leerders vir graad 1 geregistreer het. Dit het daartoe gelei dat minder leerders in 2008 in graad 9 is. Daar word gevolglik voorsien dat die aantal leerders vir graad 10 in 2009 beduidend minder sal wees as in vorige jare. In die lig hiervan en ten einde stabiliteit in die stelsel te handhaaf, is die vaste diensstate vir 2009 van skole wat in 2008 graad 9-leerders gehad het, soos volg bereken:

(a) LET WEL: Die diensstaat van 'n skool is die som van die kurrikulumposte van die skool plus die armoederegstellingsposte van die skool, wat wissel na gelang van die aantal leerders in die skool en provinsie aan wie gewig toegeken is. Die totale aantal leerders in 'n skool aan wie gewig toegeken is, is die som van al die leerders in alle grade in die skool aan wie gewig toegeken is, plus die gewig van die taal van onderrig, plus die grondlyngewig. Die aantal leerders met gewig in 'n provinsie is egter die som van alle leerders in al die skole in die provinsie aan wie gewig toegeken is.
(b) Prosedure wat gevolg is: Die HPVM is toegepas deur elke skool se totale aantal graad 9-leerders vir 2008 te gebruik. Hierdie graad 9-leerdertotaal is gebruik om die skole se totale leerders met gewig vir 2009, sowel as die totale aantal leerders met gewig in die provinsie vir 2009 te bereken. Hierdie totale is eerstens gebruik om die totale aantal kurrikulumposte vir 2009 te bereken. Nadat hierdie eerste totaal vir kurrikulumposte vir 2009 bereken is, is dit met die totale aantal kurrikulumposte vir 2008 vergelyk.

(i) Indien die eerste totaal vir kurrikulumposte vir 2009 gelyk of meer was as die totale aantal kurrikulumposte vir 2008, is die skool se armoederegstellingsposte bygetel en die som afgerond om die skool se diensstaat vir 2009 te bepaal, nadat 'n hersiene groottotaal van leerders met gewig vir elke skool en die provinsie bereken is.
(ii) Indien die eerste totaal vir kurrikulumposte vir 2009 minder was as die totale aantal kurrikulumposte vir 2008 en dit beslis die gevolg was van 'n laer leerdergetal in graad 9 in 2008 vergeleke met 'n graad 9-leerdertotaal in 2007, is die groter graad 9-leerdertotaal van 2007 gebruik om die hersiene graad 9-leerdertotaal vir leerders met gewig vir 2009 vir daardie skool bereken. Dit is ook gebruik om 'n hersiene groottotaal vir leerders met gewig vir alle skole vir 2009 te bereken. Ons verwys na hierdie kurrikulumpostotaal as die tweede kurrikulumpostotaal vir 2009. Die skool se armoederegstellingspostotaal word nou by die tweede kurrikulumpostotaal vir 2009 gevoeg en hierdie som word afgerond om die skool se diensstaat vir 2009 te bereken, waar die hersiene leerdertotale met gewig in berekening gebring is.

2.8.2 Vir die res van die grade is die leerdergetalle, soos verkry uit die SOBIS-aanlynopname van Maart 2008, gebruik om die diensstaat van die skool te bepaal, soos gewoonlik die geval is.
2.9 LEERONDERSTEUNINGSPOSTE

Die Leerondersteuningsposte by gewone openbare skole is geskakel met die dienstate van onderwysdistrikte en verskyn dus nie op die diensstate van skole nie, buiten waar die poste toegeken is aan gewone openbare skole met goedgekeurde eenheidklasse.

2.10 TERAPEUTEPOSTE

Elf addisionele terapeuteposte is vir die 2009 akademiese jaar toegeken. Dit bring die totale aantal poste wat aan spesiale skole toegeken word, op 132 te staan.

2.11 SIELKUNDEPOSTE: OPENBARE SPESIALE SKOLE

Die sielkundeposte by openbare spesiale skole, waar van toepassing, is deel van die bevorderingsposte.

2.12 HERSIENING VAN 2009 SE DIENSSTATE
2.12.1 Die WKOD het die aantal bekostigbare poste onder inrigtings onder sy beheer versprei in ooreenstemming met die HPVM en die maatreëls soos uiteengesit in hierdie omsendbrief.
2.12.2 Die WKOD besef dat daar egter hoofde van openbare gewone skole kan wees wat hulle diensstate sal wil laat hersien as gevolg van buitengewone verandering in die omstandighede by hulle skole. Versoeke om die hersiening van diensstate moet behoorlik gestaaf word en by die WKOD ingedien word. Hulle moet gerig word aan Die Direkteur: Menslikekapitaalbeplanning, Wes-Kaap Onderwysdepartement, Kamer 2012, 2de vloer, Atterbury House, Laer Burgstraat, Kaapstad, 8000. Andersins kan u die faksnommer 021 467 9384 of 086 695 4133 gebruik, of dit e-pos na mdelo@pgwc.gov.za Merk alle versoeke asseblief "Vir aandag: Me MN Delo". Hierdie versoeke moet die WKOD teen 19 Oktober 2008 bereik.
2.13 AFSKAFFING VAN POSTE AS GEVOLG VAN MINDER INSKRYWINGS OP DIE EERSTE SKOOLDAG VAN 2009
2.13.1 Waar 'n skool 'n verlaging in sy leerderinskrywing ondervind wanneer die skool in 2009 heropen, d.w.s. waar die leerderinskrywing op die eerste skooldag laer is as die leerderinskrywing (SOBIS 2008-data) soos weerspieël op sy diensstaat vir 2009, mag poste slegs gevul word gelykstaande aan die leerder:opvoeder-verhouding vir daardie skool se diensstaat vir 2009.
2.13.2 Bogenoemde beteken dat indien 'n skool se diensstaat vir 2009 (gegrond op die SOBIS 2008-data) van 1000 leerders voorsiening maak vir 30 poste (wat 'n leerder:onderwyser-verhouding van 33:33 vir die betrokkegewone openbare skool gee) en die leerderinskrywing op die eerste skooldag van 2009 slegs 920 is, die prinsipaal slegs 28 poste mag vul (920÷ 33,33 = 28 [27, 60]). Die oorblywende twee poste sal afgeskaf word en toegeken word aan skole waar daar groei was. Hierdie hertoekenning sal ook gegrond word op die aantal leerders wat op SOBIS geregistreer is.
2.13.3 Bogenoemde maatreël is NIE van toepassing op openbare gewone skole waar ALLE poste permanent gevul is nie. Indien 'n pos egter om watter rede ook al vakant sou raak, sal bogenoemde maatreël geld.
2.14 AFSKAFFING VAN POSTE AS GEVOLG VAN 'N VERLAGING IN DIE INSKRYWINGS VIR 2009

Die WKOD behou die reg voor om Posvlak 1-poste af te skaf indien daar gedurende die loop van 2009 'n verlaging is in die skool se leerderinskrywing. In sulke gevalle sal opvoeders wat tydelik aangestel is, na ander poste by ander inrigtings oorgeplaas word. Wanneer opvoeders dus tydelik gewerf word, moet hoofde van inrigting aansoekers inlig dat hulle aangestel word met dien verstande dat hulle dalk oorgeplaas kan word na ander inrigtings indien hulle poste afgeskaf sou word as gevolg van 'n verlaging in leerderinskrywing.

2.15 SKEPPING VAN POSTE AS GEVOLG VAN 'N VERHOGING IN DIE INSKRYWINGS VIR 2009
2.15.1 Aansoeke van skole aan die WKOD vir die skepping van addisionele poste by openbare gewone skole as gevolg van 'n groei in leerderinskrywing of ander kontekstuele faktore moet aanlyn via SOBIS ingedien word. Geen aansoek sal oorweeg word nie, tensy dit aanlyn via SOBIS ingedien word. Wanneer 'n skool aansoek doen om 'n addisionele pos, moet die skool 'n ten volle gemotiveerde aansoek, sowel as 'n skedule indien van hoe die opvoeders gebruik sal word. Al die maatreëls soos vervat in DPE-minuut 0007/2006 van 8 Desember 2006 en Omsendbrief 0011/2003 van 16 Januarie 2003 is steeds van toepassing, met die een verskil dat aansoeke nou aanlyn via SOBIS gedoen word.
2.15.2 Prinsipale moet asseblief op die volgende let:
  • Aansoeke vir addisionele poste sal slegs oorweeg word tot aan die einde van die eerste skoolkwartaal in April 2009.
  • Die nominasie van 'n opvoeder vir 'n addisionele pos by 'n skool (waarvoor aansoek gedoen word as gevolg van groei en/of kurrikulumbehoeftes van die skool), kan nie plaasvind tensy skriftelike goedkeuring verkry is vir die skep van daardie addisionele pos nie. Sodanige goedkeuring moet op skrif verkry word van die Hoof: Onderwys, of sy gedelegeerde.
3. 2009 DIENSSTATE
3.1 VUL VAN POSTE WANNEER DIE AANTAL POSTE TOEGENEEM HET

Waar daar 'n toename in die aantal opvoedersposte is wat aan die openbare gewone skole toegeken is, mag nuwe poste op die volgende wyses gevul word:

(a) Passing en plasing van botallige personeel (Let daarop dat die passing en plasing van botallige opvoeders 'n voortdurende proses is, wat voorkeur sal geniet bo die advertering van poste.)
(b) Deur advertensies in die Vakaturelys met die oog op die permanente vul van sulke poste (Dit beteken dat Posvlak 1- en bevorderingsposte so gou moontlik geadverteer moet word.)
(c) Op 'n permanente of tydelike grondslag, of in waarnemende hoedanigheid ingevolge bestaande beleidsmaatreëls

3.2 VUL VAN POSTE WANNEER DIE AANTAL POSTE AFGENEEM HET
3.2.1 Waar daar 'n afname in die aantal poste is wat aan 'n openbare gewone skool of openbare spesiale skool toegeken is (d.w.s. 'n pos of poste is afgeskaf), kan die skool slegs poste vul tot en met die getal soos aangedui op die diensstaat. Skole mag dus nie meer poste vul as waarvoor die diensstaat voorsiening maak nie.
3.2.2 Indien daar meer permanente opvoeders by die skool is as die aantal poste waarvoor die diensstaat van daardie skool voorsiening maak, mag die skool nie enige verdere tydelike of permanente aanstellings maak nie.
3.2.3 Hoofde van inrigtings word ook daaraan herinner dat die WKOD nie waarnemende onderwysers toeken aan 'n inrigting waar daar meer permanente opvoeders as poste is nie.
3.2.4 Indien 'n permanente opvoeder botallig verklaar word, moet dit geskied ingevolge Kollektiewe Ooreenkoms 2/2003 van die RAVO.
3.3 VUL VAN GEADVERTEERDE POSTE
3.3.1 Alle poste wat reeds in 'n Departementele Vakaturelys geadverteer is, mag permanent gevul word, mits die pos op die diensstaat vir 2009 verskyn.
3.3.2 Indien 'n geadverteerde pos nie op die diensstaat vir 2009 verskyn nie, is die inrigting nie geregtig op die pos nie en sal die pos geag foutiewelik geadverteer te wees.
3.3.3 Die bepaling dat 'n geadverteerde pos (veral 'n bevorderingspos) slegs gevul kan word indien dit nie 'n botallige opvoeder skep nie, bly van krag.
3.3.4 Indien hoofde van inrigtings en beheerliggame van mening is dat die posbeskrywing van die geadverteerde pos nie langer aan die kurrikulumbehoeftes van die inrigting voldoen nie, mag hulle die WKOD versoek om die pos te beskou as foutiewelik geadverteer. 'n Uitgebreide verduideliking moet so 'n versoek vergesel.
3.4 VUL VAN AD HOC-POSTE
3.4.1 Ad hoc-poste kan slegs tydelik gevul word en, in die geval van ten volle gekwalifiseerde opvoeders, mag die tydelike aanstelling nie vir langer as twaalf kalendermaande wees nie en mag die aanstelling nie duur tot na 31 Desember 2009 nie.
3.4.2 Die vul van ad hoc-poste moet gedoen word met inagneming van paragraaf 2.12 en 2.13 van hierdie omsendbrief.
3.5 BOTALLIGE OPVOEDERS
3.5.1 Opvoeders wat reeds botallig verklaar is op grond van vorige diensstate en in ooreenstemming met vorige prosesse en wat steeds botallig is, moet hulle botallige status behou. Hierdie opvoeders sal hanteer word ingevolge die geldende kollektiewe ooreenkomste van die RAVO.
3.5.2 Hierdie botallige opvoeders (verwys na paragraaf 3.5.1) kan geabsorbeer word in vakatures op die nuwe diensstaat deur middel van passing en plasing (verwys na paragraaf 3.1 (a)).
3.5.3 Soos aangedui in paragraaf 3.2.4 hierbo, moet permanente opvoeders botallig verklaar word ingevolge Kollektiewe Ooreenkoms 2/2003 van die RAVO.
4. NAVRAE

Rig asseblief alle navrae aangaande hierdie omsendbrief aan kringspanbestuurders.

5. ALGEMEEN

Bring asseblief die inhoud van hierdie omsendbrief onder die aandag van alle opvoeders en lede van die beheerliggaam.



GETEKEN: RB SWARTZ
HOOF: ONDERWYS
DATUM: 2008:09:05