Die toelating van leerders is deur die wet vasgelę in die Wet op die Nasionale Onderwysbeleid, 1996 (Wet 27/1996) die Suid-Afrikaanse Skolewet, 1996 (Wet 84/1996), die Nasionale Toelatingsbeleid vir Openbare Gewone Skole (Kennisgewing 2432/1998) en omsendbriewe wat deur die WKOD uitgegee is. Die Wes-Kaap Onderwysdepartement wil alle skole sterk aanraai om te voldoen aan die wetlike bepalings in die gees van die verskaffing van toegang tot die onderwys aan alle leerders op 'n nie-diskriminerende wyse.

1. Toelatingsprosedures
1.1 Elke jaar kom die WKOD talryke probleme teë met die toelating van leerders tot openbare gewone skole. Om hierdie probleme op te los, neem die WKOD die inisiatief ten opsigte van die bestuur van leerlingtoelating gedurende 2003/04.
1.2 Hierdie loodsproses het ten doel 'n gestruktureerde, nie-diskriminerende toelatings-proses waarvolgens leerders in die Wes-Kaap in skole geakkommodeer kan word voor die eerste dag van die skooljaar en leer en onderrig 'n aanvang kan neem op die eerste dag van die skooljaar.
1.3 Die voorgestelde loodsproses vir 2003/04 maak voorsiening vir twee periodes vir die toelating van leerders tot gewone openbare skole:

  • Die eerste toelatingsperiode sal 'n aanvang neem op 2 Junie 2003 en sluit op 29 Augustus 2003.

  • Die tweede periode sal 'n aanvang neem op 1 Oktober 2003 en sluit op 31 Oktober 2003.
1.4 Na die eerste toelatingsperiode wat eindig op 29 Augustus, moet elke skool teen 19 September 2003, aan die betrokke Onderwysbestuurs-en-Ontwikkelingsentrum (OBOS) die getal vakatures in elke graad en per onderrigmedium wat in die skool beskikbaar is, voorlę. Hierdie inligting moet voorgelę word op die aangehegte vorm (Bylae A).

  • Skole moet ook Bylae B voltooi en voorlę, wat aan die OBOS'e inligting verskaf aangaande leerders wat nie toegelaat is tot die skool gedurende die eerste toelatingsperiode nie.

  • Die skole moet ouers of voogde teen 19 September 2003 skriftelik inlig of hulle kinders toelating verkry het tot die skool al dan nie. Waar aansoeke nie geslaag het nie, kan ouers of voogde dan betyds aansoek doen by die volgende skool van hulle keuse gedurende die tweede toelatingsperiode.
1.5 Na die tweede toelatingsperiode wat op 1 Oktober 2003 begin en op 31 Oktober 2003sluit, moet dieselfde prosedure as dié wat in par. 1.4 beskryf word, gevolg word en Bylaes A en B voltooi en voorgelę word aan die betrokke OBOS'e teen 7 November 2003. Die ouers en voogde moet teen daardie datum op skrif ingelig word dat hulle kinders wel toelating of nie toelating tot die skool verkry het nie.
1.6 Wanneer ouers of voogde se aansoek vir hulle kinders vir albei periodes nie suksesvol was nie, moet sodanige ouers/voogde hulle kinders inskryf by skole waar vakatures bestaan. In hierdie opsig sal hulle bygestaan word deur OBOS-amptenare. Die inligting wat aan OBOS'e verskaf word, sal lg. in staat stel om die plasing van leerders te behartig wat teen middel November nog nie tot 'n skool vir die volgende jaar toegelaat is nie.
1.7 Skoolhoofde en SBL'e word versoek om die prosedure te volg en die nodige inligting aan die Direkteur van die OBOS te verskaf op die datums soos aangedui in hierdie omsendbrief. Dit sal elke Direkteur op hoogte stel van die situasie in die OBOS en hom/haar in 'n posisie stel om die toelatingsproses so effektief as moontlik te bestuur.

2. Skoolvoedersones

Ingevolge die Nasionale Toelatingsbeleid vir Openbare Gewone Skole mag voedersones net vasgestel word nadat die Provinsiale Onderwyshoof met verteenwoordigers van die beheerliggame beraadslaag het. Dit is 'n diskresionęre verantwoordelikheid van die provinsie.

Skoolhoofde moet daarop let dat die WKOD nie voedersones vir publieke openbare skole vasgestel het nie. Daarom word geen kind verhinder om aansoek te doen om toelating tot enige skool wat hy/sy verkies om by te woon nie. Ouers en leerders behoort egter aangeraai te word om om toelating aansoek te doen by die skool naaste aan hulle woonadres.

3. Toelatingsbeleid van die skoolbeheerliggaam (SBL)
3.1 Ingevolge die SA Skolewet, 84/1996 (SASW), artikel 6[2], mag SBL'e toelatingsbeleide binne die wetlike raamwerk van die Grondwet, die SA Skolewet en nasionale en provinsiale wetgewing bepaal. Leerders word tot 'n skool toegelaat ooreenkomstig die toelatingsbeleid van daardie betrokke skool. Skole se toelatingsbeleide behoort vryelik beskikbaar te wees aan die publiek en departementele amptenare.
3.2 Die SASW, artikel 5, bepaal dat geen skool mag weier om 'n leerder te registreer op die gronde dat sy/haar ouer of voog

  • nie in staat is om skoolgelde te betaal soos deur die skoolbeheerliggaam ingevolge artikel 39 bepaal is nie;

  • nie die missiestelling van die skool onderskryf nie;

  • nie die gedragskode van die skool onderskryf nie;

  • weier om 'n kontrak aan te gaan ingevolge waarvan die ouer toestem om geen eis om skadevergoeding wat uit die onderwys van die leerder ontstaan, in te stel nie.
3.3 Beheerliggame van skole mag geen verpligte toetse afneem as 'n voorvereiste tot toelating tot enige skool nie, tensy dit in belang van die leerder is vir plasing in 'n spesifieke kursus of program, bv. dans of musiek.
3.4 Wanneer 'n leerder toelating verkry tot 'n skool, het daardie leerder volle toegang tot die skoolprogram en alle dienste wat deur die skool aangebied word.

4. Betaling van gelde
4.1 Die SASW maak geen voorsiening vir die betaling van "registrasie- of depositogeld" deur ouers of voogde van leerders ten tye van registrasie nie.
4.2 Beheerliggame mag geen registrasie-, hertoelatings- of voortoelatingstoetsgelde of depositogelde hef nie.
4.3 Betaling van enige gelde mag slegs aangevra word nadat 'n leerder toelating verkry het tot 'n skool.
4.4 Geen aansoek om toelating mag afgekeur word omdat 'n ouer, voog of leerder nie in staat is om die jaarlikse skoolgeld of 'n gedeelte daarvan te betaal nie. Sodanige optrede sal onwettig wees.
4.5 SBL'e moet ouers inlig aangaande hulle reg om aansoek te doen om volle of gedeeltelike vrystelling van die betaling van skoolgelde ooreenkomstig SASW, artikel 40. Die skool behoort ouers in hierdie opsig by te staan.
4.6 'n Skool mag nie eksamenuitslae, vorderingsverslae or leermateriaal terughou indien skoolgelde agterstallig is nie. Sodanige praktyke maak inbreuk op die reg tot onderwys soos weergegee in artikel 29 van die Grondwet van die RSA.

Die loodsprosedures soos beskryf in par. 1.3 - 1.7 van hierdie omsendbrief is deel van die WKOD se hersiening van die beleid vir die bestuur van die toelating van leerders. Alle skole en prinsipale word aangeraai om deel te neem aan die loodsproses sodat die doeltreffendheid van die proses bepaal kan word.

Die inhoud van hierdie omsendbrief moet onder die aandag van alle betrokke partye gebring word.



GETEKEN: R.B. SWARTZ
HOOF: ONDERWYS
DATUM: 2003:06:18

Bylae A: Getal vakatures in elke graad en per onderrigmedium  (grootte: 7 KB)
Bylae B  (grootte: 7 KB)